De nulenergiewoning
1. Comfort
2. Zomercomfort
1. Zoninstraling
2. Compact bouwen (zie onder)
3. Thermische isolatie
4. Vrij van thermische bruggen
5. Luchtdicht bouwen
6. Energiezuinige ventilatie
7. Energiezuinige koeling
8. Energiezuinige warmte-installatie
9. Hernieuwbare energie
Compact bouwen
• Direct elektrisch
• Een centrale warmtebron (een collectieve ketel of warmtekrachtkoppeling met een ringleiding of stadsverwarming)
• Zonnecollector: een zonnecollector brengt zonnewarmte over aan een boiler.
• Warmtepomp: levert warmte of koelt door middel van hernieuwbare bronnen uit de omgeving.
Duurzame energie
- Goede schil
- Passieve zonne-energie
- LTV met dikke leidingen
- Droge bouwsystemen
- Prestataiegarantie van de installaties (die makkelijk te installeren zijn).
Prestaties volgens GPR Gebouw <8 (dit is de waarde van de startersvariant)
Gezond binnenklimaat (geluid-lucht-coanda effect-licht-comfort-LTV)
Energieverbruik € 15 per maand
Flexibel ontwerp
Het basisontwerp en het Plan van Eisen zijn hier vrij verkrijgbaar
In St Oedenrode in de Dille staan ze al.
De ventilatie gaat via koven bij de ramen die niet dicht kunnen. De frisse lucht komt via het plafond.
De warmte wordt met een ventilatiewarmtepomp teruggewonnen
Er wordt uitgegaan van
•Integraal ketenbeheer
o Hernieuwbare grondstoffen
o Oneindig hergebruik van afval (C2C)
•Energie extensivering (trias energetica)
o Bouwen met meer massa en goede isolatie
o Resterende energie halen uit zon, wind en water
o Allerlaatst, zuinig en efficiënt gebruik fossiele bronnen
•Kwaliteitsbevordering
o Gezond binnenklimaat, veilig en comfortabel
o Versterken van (bio)diversiteit in omgeving
Een interessante ppt van de VIBA over duurzaam bouwen is hier te vinden
Ieder concept begint met
- een isolatiepakket met een Rc-waarde van 5, 6 of soms zelfs 10.
- drievoudig glas is bijna standaard.
- de woningen zijn goed tot zeer goed luchtdicht en bij oplevering wordt dat in de meeste gevallen gecontroleerd.
- de toepassing van zonnepanelen is bijna standaard: gemiddeld 24 tot 30 m2 per woning.
- in sommige woningen zit nog aardgas, maar in de meeste gevallen vindt verwarming plaats met een elektrische warmtepomp en lage temperatuurverwarming: meestal vloerverwarming, soms gecombineerd met wandverwarming en, op de slaapverdieping, convectoren.
- de mechanische ventilatie behoort tot de standaard, in de helft van de gevallen met warmteterugwinning.
De bouwbedrijven bieden deze energiepakketten doorgaans aan als optie. Dat wil zeggen: de ontwikkelde woningen zijn vaak ook zonder aanvullend energiepakket te koop. De woning voldoet dan aan het Bouwbesluit en de daarin geldende EPC. Wie een stap verder wil, kiest het aanvullende pakket. Dat kost dan vijftien tot twintig duizend euro extra. Een flink bedrag, maar afgezet tegen het wegvallen van de energierekening is dat rendabel. Bovendien, ook dat is iets nieuws, wordt de energieprestatie door de betrokken ontwikkelaars zwart op wit gegarandeerd.
Toch is de productie van deze nieuwbouwwoningen nog lang niet gewoon.
Voor de meeste kopers is de financieringsruimte die hypotheekverstrekkers bieden, te krap.
Zij kiezen een woning die nog net binnen die ruimte past. Als er al geld over is voor extra opties, dan toch liever een uitbouw, een dure keuken of extra luxe badkamer. Energiemaatregelen, hoe lonend ook, blijven buiten beschouwing.
Toepassing van zonnepanelen is kosteneffectief. Dat is al zo voor particulieren in de bestaande bouw. In energieneutrale, seriematige nieuwbouw is toepassing van zonnepanelen welhaast een must. In de meeste concepten worden zonnepanelen dan ook ruimschoots gebruikt. De meeste conceptontwikkelaars installeren 20 tot 30 m2, genoeg voor huishoudelijk en gebouwgebonden elektriciteitsverbruik, waarbij verwarming plaatsvindt met een elektrische warmtepomp. De energiebehoefte is daarmee op jaarbasis in balans met de productie van zonnestroom.
Bouwpartijen werken hard aan betere prestaties:
- meer comfort,
- een kortere bouwtijd,
- meer ruimte voor wensen van eindgebruikers,
- aandacht voor een gezond binnenklimaat en
- goedkoop in gebruik.
Vooral bij het terugdringen van de energievraag worden grote stappen gezet:
- uitmuntende isolatie,
- zonnepanelen op dak,
- warmtepompen,
- warmteterugwinning uit ventilatielucht,
- afwezigheid van tocht
Men organiseert het bouwproces
- efficiënter
- meer industrieel, en leidt tot betere producten.
De bouw wordt
- slimmer georganiseerd,
- kost minder tijd en
- leidt tot minder afval en
- minder faalkosten.
De financiering
Bijna alle conceptontwikkelaars leveren hun woningen ook zonder het aanvullende energiepakket. Dan is de woning standaard: conform het Bouwbesluit en de daarin vastgestelde EPC van 0,4 (2015). Dat is natuurlijk een hele prestatie vergeleken met woningen van enige jaren geleden. Een energienotanul-woning gaat een flinke stap verder.
Zo’n woning heeft een EPC van ongeveer -0,2. De meerkosten voor de maatregelen die de ontwikkelaars treffen om zover te komen (nog gerekend ten opzichte van een EPC van 0,6 zoals die tot 2015 gold), bedragen gemiddeld ongeveer €16.000. Gerekend met een gemiddelde energierekening van €130 per maand in een standaard woning, komt dat neer op een investeringsrendement van zo’n tien procent per jaar. Daar komt bij dat de kosten van het energiepakket binnen de v.o.n.-prijs van de woning vallen en dus in aanmerking komen voor hypotheekrenteaftrek. Terwijl de uitgespaarde energierekening netto is. Kortom: een zeer aantrekkelijke investering.
Leningen
Per 1 januari 2015 is het hypotheekbedrag dat eigenaren van een nul-op-de-meterwoning extra kunnen lenen, verhoogd van €13.500 naar €25.000. De bouwer moet hiervoor tenminste tien jaar de energieprestatie van de woning garanderen. Of dit tot de gewenste doorslag leidt, zal nog moeten blijken. De huurmarkt is voorlopig gemakkelijker te bedienen. Corporaties en institutionele beleggers zijn gewend op een andere manier naar kosten en baten te kijken.
In de concepten Wenswonen en Huismerk van Heijmans Vastgoed worden pv-panelen als optie aangeboden. Standaard hebben de woningen een EPC van 0,4. Wanneer de bewoners kiezen voor de optie met zonnepanelen en daar de meerprijs van €5000 voor betalen, wordt de EPC 0,0.
Dura Vermeer heeft bovenop de PCS-Hybridevariant een nul-op-de-meteroptie waarbij geen 18 maar 22,5 m2 pv wordt geïnstalleerd.
Trebbe kiest in de woningen met een gasgestookte HR-ketel vooraanzienlijk meer panelen. Om de kosten voor inkoop van aardgas te compenseren, hebben de woningen een surplus aan zonnepanelen: 60 m2. Beide kanten van het zadeldak zijn benut en het dak levert 7.200 kWh per jaar. Daarvan wordt volgens berekening 3.850 kWh geleverd aan het net en dat is voldoende om de energierekening op nul te brengen. De woningen zijn dus niet energetisch, maar wel kostentechnisch in balans.
Een ander leerpunt: voorkom slagschaduw als gevolg van dakdoorvoeren voor rioolontluchting en de ventilatieafvoer. In de PCS-Hybridewoningen van Dura Vermeer zijn de doorvoeren aan de buitenzijde plat afgewerkt, zodat er geen schaduw meer ontstaat.
In de all-electricvariant van hetzelfde concept krijgen de woningen een zonnedak van 48 m2. Het is soms een zoektocht om alle panelen goed op het dak te leggen. Zo liggen in het PCS-Hybrideconcept van Dura Vermeer de panelen niet op iedere woning afzonderlijk, maar aaneengesloten over de zonzijde van de daken van alle woningen in een rij, dus over de bouwmuren heen. Met opstalrecht is dat juridisch geregeld.
KlaassenGroep
Bij de woningen van de KlaassenGroep ligt de nok van het zadeldak iets excentrisch. De zuidelijke helft van het dak is net iets groter dan de noordelijke helft waardoor er voldoende ruimte is voor het gewenste vermogen. In een project in Ulft bouwt de KlaassenGroep grondgebonden woningen én appartementen. Om ook voor de appartementen voldoende dakvlak beschikbaar te hebben, worden de daken van bergingen van de grondgebonden woningen benut. Ook dat wordt via opstalrecht juridisch geregeld. Dick Boelen (Dura Vermeer) heeft dat in een ander project ook overwogen, maar heeft er uiteindelijk van afgezien, omdat die (lage) daken snel in de schaduw van begroeiing komen.
Het Sonate 2 project in Voorhout (2018)
De huizen hebben gezamenlijk zonnepanelen en werken zo samen als één kleine energiecentrale. 
Eigenlijk is de stroom bij het huis inbegrepen: door de huizen aan elkaar te koppelen wordt een mini-energiecentrale gecreërd, een Virtual Power Plant. De duurzaam opgewekte energie wordt opgeslagen in xStorage-batterijen van Nissan. Samen met software van Energy eXchange Enablers, Panasonic-warmtepompen en Stafier PV-delen wordt de duurzame opwek van de zonnepanelen geoptimaliseerd. Deze onderdelen worden collectief aangestuurd door een cloud-platform.
Energiekosten traditioneel:
gas 1400-1650 m3 -> € 100 per maand
elektra 3500 kWh -> € 50 per maadn
Dat kan worden
gas -> € 0 per maand
elektra (vastrecht) € 20 per maand
in het Knotwilg Dille project waarbij
- de fundering op palen was gemaakt
- de begane grond (Rc=5) + verdiepingsvloeren: kanaalplaatvloeren
- woningscheidende wanden kalkzandsteen (geisoleerde spouw)
- voor- achter- en kopgevels: prefab hsb-wanden (Rc=8)
- buitenkozijnen: vurenhout met triple beglazing
- dakelementen: dakdozen (Rc=10)
- dakdekking EPDM met sedum
- isolatiemateriaal naturlijk vlaswol of thermohennip
- riolering / HWA/ overige leidingen ploypropeen
Hoe ga je van een G label naar een A++ woning. Zie hier de pdf.
Het House of Energy te Arnhem http://www.cumae.nl/ Energiewinning op waterstof dmv een brandstofcel; Donqui windmolen, LED technologie, Flexibele zonnefolies, Zonnedak, WKO en toepassing triasenergetica. Je kunt ze bezoeken.
Nul op de meter woningrenovatie
In 2018 heeft de BAM 39 huurwoningen uit 1960 te Woerden nul op de meter gemaakt en geheel elektrisch.
Om dit te bereiken zijn de woningen goed geïsoleerd, voorzien van nieuwe, zuinige installaties en zijn zonnepanelen op het dak geïnstalleerd. Naast deze maatregelen, zijn ook de vloeren vervangen. Hierbij is gebruikgemaakt van een kant en klare, volledig geïsoleerde vloer.
De woningen slaan bij een energie-overschot de energie tijdelijk op in thuisbatterijen en in wijkbatterijen.
Wanneer de zonnepanelen minder energie opwekken, worden de woningen van energie voorzien door middel van de batterijen. Door energie tijdelijk op te slaan, in plaats van directe levering aan het energienetwerk wordt overbelasting van het energienet voorkomen.
Appartementencomplex Willem de Zwijgerweg, Best 
Een appartementencomplex van vijf verdiepingen dat zichzelf voorziet van alle energie die het nodig heeft. Door zonnepanelen niet alleen op het dak maar ook op de gevel te monteren is BAM dat gelukt. De appartementen zijn all electric en daardoor aardgasloos opgeleverd. Naast de panelen maakt men gebruik van warmte-koudeopslag (WKO). Voor verdere opschaling van het concept is de vraag vanuit opdrachtgevers cruciaal. De woonstichting ’thuis heeft in ieder geval getekend voor nog eens 70 NOM appartementen.
Het gaat naar wijkgebonden tussenoplossingen met gas aan het begin van de wijk met WKO of WKK. Omdat veel bestaande huizen gasleidingen hebben kan men ook kijken naar biogas, syngas of waterstof.Men kan nu kozijnen van kunststof direct vastgeplakken met tape op kalkzandsteen. Plaatsen, tapen, de stucadoor en klaar. Niet meer timmeren. Veel eenvoudiger. De tape is heel duur 25 ct per m. Water komt van binnen (niet van buiten). Door 1 m 1 mm naad gaat per dag een pul bier doorheen 0,3 cl. Door dampopenheid moet dat verdwijnen Bij luchtdicht bouwen voorkom je dat.
Je moet naar andere bouwsystemen b.v. tempex met steenstrips er tegenaan. Veel meer prefab. Off site bouwen is kwaliteit verhogend. Heel belangrijk voor goed uitisoleren. Dauwpunt problemen krijg je als je niet goed isoleert. Prefab is het toverwoord van de toekomst.
Als goede technische schil, goede funderingisolatie, goed gevelsysteem, goed dakssysteem, goed luchtdicht bouwen., balansventilatie, 15 kWh/m2jaar, dan kan je gaan spelen met de installaties. Op een gegeven moment kan je alleen maar thermisch of met een boosterwarmtepomp gaan werken en dan is een lucht- of bronwarmtepomp niet eens meer nodig is. Bij prefab zijn woningen van serie één kan net zo goed mogelijk. Er zit geen beperking in. Je moet gewoon anders afzagen. We zijn een baksteenland maar het moet naar steenstrips, minerale of ceramische steenstrips die gevulcaniseerd aangebracht kunnen worden op gevelelementen. We hebben geen spouwmuur meer nodig
Structual isolated panel systems (sips) twee buitenhuiden bevestigen aan een isolatiekern wordt de toekomst. 2x OSB plaat tussen polyurethaan kan koudebrugarm gekoppeld worden aan volledige gevelelementen. Er kunnen kozijnen in opgenomen worden men kan volledige prefab oplossingen maken. Dampopen oplossingen kunnen ademen en ze hebben de hoogste luchtdichtingsklasse.
Info over nulenergiewoningen
http://www.schooltv.nl/eigenwijzer/infoblok.jsp?infoblok=226111
Duurzaam huis (met virtuele rondleiding)
http://www.duurzaam-huis.nl/
Klimaatneutraal huis
http://www.ruralzed.com
In Engeland hebben ze een betaalbaar klimaatneutraal huis ontwikkeld. Nooit meer een energierekening. Filmpjes, virtuele rondleidingen en mooie pdf's met alle info. Men kan er hele woonwijken mee gaan bouwen. Ook de doe het zelver kan zo'n huis neerzetten.
Ervaringen van vernieuwers in de woningbouw De seriematige nieuwbouw van woningen verandert in hoog tempo.