Open menu

Na-isolatie spouwmuren  

Veel warmte kan verloren gaan via de gevel. Je kan dit oplossen door de gevel na te isoleren van binnenuit of van buitenaf. Hier gaat het over na-isolatie van een spouwmuur.

n1
Bron: Isolatie-info

Waarom isoleren 

In de loop der jaren is de spouwbreedte van buitengevels steeds groter geworden. Je ziet aan de verschillende Rc-waarden dat een dikkere laag isolatiemateriaal meer effect heeft op de duurzaamheid van een gebouw dan een dunnere laag.

isoleren

Voor het isoleren van spouwmuren zijn verschillende materialen geschikt: 
• Glaswol;
• PUR schuim (polyurethan);
• EPS parels (geëxpandeerd polystyreen, airpop® is de nieuwe algemene Europese benaming voor EPS).  

We leggen uit welke eigenschappen deze hebben, zodat je een goede keuze kan maken voor de spouw die jij gaat isoleren.

n2

Bron: Aabo Trading

Glaswol 

Glaswol is leverbaar in dekens en in vlokken.

n3
Bron: Isover

Voordelen:
• open structuur dus goede isolatiewaarde (beschikbaar met HR++ label);
• niet duur;
• licht van gewicht;
• brandwerend;
• geluidswerend.  

Nadeel:

Kans op huidirritatie.

PUR schuim 

PUR schuim is beschikbaar met een HR++ label. Vaak is PUR schuim de enige mogelijkheid om een dunne spouw van minder dan 3 à 4 centimeter te kunnen isoleren. Het schuim zorgt voor een optimale vulling van de spouw.

Gebruik voor isolatie van spouwmuren traag werkend PUR schuim. Hiermee voorkom je drukopbouw in de muur.

n4 

Nadeel:

Het is niet recycleerbaar en laat zich moeilijker verwijderen bij afbraak van de woning.

EPS/airpop parels 

EPS/airpop® parels zijn witte, zilvergrijze of zwarte polystyreen korrels.

Voordelen:
• verkrijgbaar in verschillende isolatiewaarden (HR tot HR++);
• erg milieuvriendelijk;
• werken vochtregulerend. 

n5
Bron: Isolatie-info  

Nadelen ten opzichte van glas- of steenwol:
• vaak minder geluidswerend;
• vaak minder brandveilig;
• minder goede kierafdichting bereikbaar. 

Niet na-isoleren 

Je kan niet zomaar alle spouwmuren isoleren.

Breng geen na-isolatie bij:
• geglazuurde of geschilderde gevelstenen;
• een luchtspouw kleiner dan 30 mm;
• vochtbruggen in de spouw (bijvoorbeeld door teveel cementbaarden in de spouw);
• scheuren in de gevel;
• vochtplekken in de gevel.

Laat de gevel nader inspecteren om na te gaan wat de mogelijkheden zijn.

n6
Bron: Isolatie.net

We gaan nu verder in op het aanbrengen van verspuitbare isolatiematerialen die in de spouw kunnen worden aangebracht: PUR, EPS en glaswol.

Bepaalde gevels kan je na behandeling toch isoleren. 
- verwijder strengpersstenen en verblendstenen voor je gaat isoleren. 
-  verwijder resten puin, cement, of andere bouwmaterialen uit de spouw; 
-  verwijder een aantal gevelstenen en maak de spouw schoon. 
-  impregneer gevels waar slagregen op staat.

Isoleren met PUR schuim 

Bij isolatie met PUR ontstaat een goede afdichting doordat het materiaal na het inspuiten uitzet. 
In het filmpje zie je hoe het isoleren met PUR schuim in de praktijk gaat.  

%MCEPASTEBIN%

Werkwijze voor isoleren met verspuitbaar isolatiemateriaal 

• Maak alle gaten en kieren in de muur dicht.
• Zorg voor voldoende ventilatie in de kruipruimte.
• Boor op de kruising van een lint- en stootvoeg de vulopeningen. Volg het voorgeschreven boorpatroon. 

n7
• Vul de spouw laag voor laag. Een laag verhardt binnen 12 tot 36 uur.
• Vul de gaten met een voegmortel op juiste kleur.

Controleer na het isoleren of:
• de vulling van de spouw goed is (met endoscoop); 
• alle vulopeningen zijn gedicht;
• alle ventilatie- en afvoeropeningen vrij zijn van isolatieresten.

Isoleren met EPS/airpop parels 

Voor een groot deel is de werkwijze bij het inspuiten van EPS parels hetzelfde als bij PUR-schuim. In het filmpje zie je een voorbeeld van isoleren met EPS parels.

n8

Spouwmuren isoleren met glaswol 

Ook minerale materialen kan je in een spouwmuur blazen, zoals glaswol. In het filmpje zie je hoe het isoleren met inblaaswol gaat. 

Veilig werken met PUR

n9

Voordat je begint 

PUR schuim bestaat uit twee componenten: Polyol en Disocyanaat.
Dit zijn chemische stoffen die veiligheidsrisico’s met zich meebrengen.  

Het spuiten van PUR is alleen veilig als je voordat je begint:
• het veiligheidsinformatieblad leest;
• het advies op het etiket & het veiligheidsinformatieblad opvolgt;
• eventuele vragen met de leverancier bespreekt.

Volgelaatsmasker voor een sprayer 

Maak bij de verwerking van PUR-schuim gebruik van:
• ademhalingsbescherming;
• huidbescherming;
• gehoorbescherming.

n10

Gebruik een volgelaatsmasker:
• met nominale beschermingsfactor (NPF) 40;
• met externe ademlucht;
• dat goed onderhouden is;
• zoals vermeld in de begeleidende nota: adembescherming;
• zoals vermeld in de werkinstructiekaart (WIK) Bewerken en spuiten van PUR isolatieschuim.

Ademhalingsbescherming voor een sprayer  

Gebruik als sprayer de ademhalingsbescherming als volgt:
• in combinatie met een olievrij compressor, met olie- en vochtfilter;
• met een powered air hood;
• met een luchttoevoer van 5 -8 bar via filter EN 529 op de heup;
• met elke 2 dagen een nieuw filter (zie instructies leverancier);
• alleen met filters die luchtdicht bewaard zijn;
• zoals vermeld in de begeleidende nota 'Adembescherming';
• zoals vermeld in de werkinstructiekaart (WIK) 'Bewerken en spuiten van PUR isolatieschuim'.

n11

Ademhalingsbescherming helper 
n12

Bij > 15 min. per dag: 

Gebruik als helper de ademhalingsbescherming op dezelfde wijze als de sprayer. 

Bij < 15 min. per dag: 

Gebruik als helper een halfgelaatsmasker met veiligheidsbril of volgelaatsmasker met afhankelijke adembescherming met filter AP3.  

Aandachtspunten: 
• Berg filters luchtdicht op.
• Vervang filters wekelijk volgens leveranciersvoorschriften.
• Vervang filters bij geurwaarneming.
• Je mag geen baardgroei hebben.
• Gebruik het masker volgens de begeleidende nota: Adembescherming.
• Gebruik het masker volgens de werkinstructiekaart (WIK) Bewerken en spuiten van PUR isolatieschuim.

Veiligheidsmaatregelen omstanders bij spraywerkzaamheden 

Ook voor omstanders moet je veiligheidsmaatregelen nemen.

Zorg voor een “verbod onbeschermde toegang”:

Gebruik pictogram N209

n13
Vrijgave gebouw bij spraywerkzaamheden 

• Bij natuurlijke ventilatie mogen derden na 2 uur het gebouw weer betreden zonder adembescherming.
• Verwijder het verbodsbord en de signalering om aan te geven dat men weer naar binnen mag. 

Bij compartimentering, bij gebruik van geforceerde afzuiging mogen derden na 12 uur de gecompartimenteerde ruimte weer betreden zonder adembescherming;  Bij compartimentering zonder geforceerde ventilatie is dit na 24 uur.

Huidbescherming voor een sprayer 

Draag chemicaliën bestendige handschoenen bij verwerking van PUR-schuim.

Let op! 
• Draag alleen onbeschadigde handschoenen.
• Draag chemicaliën bestendige handschoenen volgens EN374. 
• Draag bij langdurig contact handschoenen met beschermingsklasse 6, >480 min. volgens EN 374).
• Vervang de handschoenen na gebruik.

Wegwerpoverall voor sprayers 

Let bij het gebruik van de werkoverall op de volgende punten:
• Draag als werkkleding een Tyvekchemicaliën bestendige overall (Categorie III, Type 4, 5 & 6, volgens EN 340/EN13034).
• Draag alleen onbeschadigde schone kleding.
• Sla de vieze wegwerpoveral separaat op van schone kleding.

Veiligheidsschoenen voor sprayers 

Neem voor je veiligheidsschoenen de volgende punten in acht:
• Draag veiligheidsschoenen met minimaal veiligheidsniveau S3, volgens EN ISO 20346.
• Draag alleen onbeschadigde schoenen.
• Sla de vieze schoenen separaat op van schone schoenen.

Risicoanalyse 

Voer voor de verwerking van PUR schuim een risicoanalyse uit!

Last Minuut Risico Analyse
- is mijn opdracht duidelijk
- heb ik de juiste middelen
- draag ik de juiste PBM's
- is de werklocatie bekend en veilig of afgeschermd

n14

Veilige opslag van PUR-schuim 

In PUR zit de grondstof Methyleendifenyldi-isocyanaat (MDI).

Voorkom dat MDI gaat reageren met water. Sla vaten droog op.

n15

Bij een reactie van MDI en water komt warmte vrij waardoor materiaal uitzet. Dit heeft de volgende risico’s tot gevolg:
• gevaarlijke drukopbouw → ontploffingsgevaar;
• brandwonden. 

Eisen aan opslag van Methyleendifenyldi-isocyanaat: 
• bewaartemperatuur tussen 5 en 25 °C;
• de ruimte moet voorzien zijn van ventilatiemogelijkheden;
• de ruimte moet droog zijn;
• sla op volgens veiligheidsinformatieblad -rubriek 7.

Wat moet je doen met afval van PUR-schuim? 

n16

Als je afval van PUR-schuim hebt:
• handel je MDI af als gevaarlijk afval;
• handel je volgens wetgeving & veiligheidsinformatieblad -rubriek 13. 

Veilig transport van PUR schuim

Aan het transport van PUR schuim zijn veiligheidsregels verbonden.  

Transporteer PUR conform veiligheidsinformatieblad -rubriek 14.

Brandgevaar 

Niet alleen contact met materiaal kan gevaarlijk zijn. Voorkom brandgevaar door PUR op de juiste wijze toe te passen.
• Gebruik een spuit waarbij je de kraan open of dicht kan draaien om de hoeveelheid PUR te doseren en te stoppen.
• Houd de voorgeschreven laagdiktes aan.
• Houd de droogtijden aan van de leverancier voor je een volgende laag aanbrengt.

Als de lagen te dik zijn kan er een chemische reactie ontstaan. Het materiaal reageert met de vluchtige stoffen waardoor het te heet wordt en kan gaan branden.

Welke gevaarlijke situaties tijdens de verwerking van PUR 

Blootstelling aan Methyleendifenyldi-isocyanaat (MDI) veroorzaakt bij inademing:
• irritatie aan mond, keel en longen;
• moeilijk ademen;
• beklemmend gevoel op de borst en hoesten. 

Blootstelling aan de huid veroorzaakt:
• jeuk, rode huid (meteen of later);
• warme huid en branderig gevoel. 

Blootstelling aan de ogen veroorzaakt:
• tranende ogen;
• roodheid, pijn;
• een blauwe waas voor de ogen door de amines in het Methyleendifenyldi-isocyanaat. 

Ga bij blootstelling altijd meteen naar de dichtstbijzijnde medische hulpdienst en neem het veiligheidsblad mee.

Veilig gedrag bij verwerking PUR-schuim 

Niet eten, drinken of roken in nabijheid van chemicaliën. 
Gebruik geen warmtebron op schuim. 
Sla vaten met materiaal droog op.

Adviezen

In 1965 bedroeg de minimumisolatie-eis voor het dak Rc 0,86 m²K/W, voor de gevel Rc 0,43 en voor de vloer 0,17. Langzaam werden deze eisen strenger. In 1982 was de minimumeis voor het dak, de gevel en de vloer Rc 1,3. Maar pas in 1992 werd de eis fors bijgesteld, naar Rc 2,5.” Dat betekent dat voor woningen die in de jaren 60, 70 en 80 zijn gebouwd spouwmuurisolatie alleen niet genoeg is om de gewenste Rc-waarde van 3,5 te halen. Door de spouwdikte is de Rc-winst die behaald kan worden met spouwmuurisolatie minimaal. ISSO heeft berekend dat als op dit moment een lege spouw gevuld wordt met 60 of 70 mm Airpop, Rc 1,86 de maximaal haalbare waarde voor de gevel is. Daarnaast moet je ook bij deze woningen goed op de kierdichting letten.Dat laatste is de reden waarom woningbouwcorporaties vaak liever voor een volledige schilrenovatie kiezen waarbij ze de isolatiewaarden aanhouden van het huidige Bouwbesluit: voor de gevel Rc 4,5 en voor daken Rc 6,0.

Maar een woning met een Rc-waarde van 3 voor de gevel en een Rc-waarde van 3,5 voor het dak, aangevuld met balansventilatie, beter is voor de efficiency van een warmtepomp, dan een woning die voldoet aan de huidige nieuwbouweisen maar is uitgerust met mechanische ventilatie (systeem C) waardoor alle isolatiemaatregelen teniet worden gedaan door de gaten in de gevel.

Bij het verduurzamen moet je van boven naar beneden kijken, omdat via het dak de meeste warmte verloren gaat (40 procent transmissieverlies). De eerste stap is om het dak te vervangen door een dak met een Rc-waarde van 6,0. Een punt van aandacht is daarbij dat rekening moet worden gehouden met de welstandscommissie. Niet alleen zal de gemeente een mening hebben over de hogere nok. Als maar één woning in een rij een nieuw dak krijgt, kan de eigenaar ervan dat zien als de kers op de taart, maar veel buren zullen het een dissonant vinden. Hou daarnaast rekening met grotere overstekken en de nieuwe aansluitingen op de gevel, zodat later eventueel buitengevelisolatie kan worden aangebracht.