Circular skills en de timmerman

Je kan veel leren maar het gaat er om of je het toe kan passen.

Als we meer prefab gaan werken hebben lijkt het er op dat we de timmerman minder nodig hebben. Verschillende bouwbedrijven willen nu naar fabrieken gaan en willen daar nieuwe werknemers voor. Toch gaat de timmerman een grote rol spelen in de nieuwe circulaire economie als bouwen met CLT (cross laminated timber) en het maken van verbindingen die remontabel zijn ect. Daarbij maken de meeste bouwbedrijven helemaal niet zo’n drastische ommezwaai.

Een circulaire timmerman heeft de skills te kunnen beslissen 
of hij gaat spijkeren, klikken, schroeven,
of verbindingen wel weggewerkt moeten worden of zichtbaar moeten blijven,
of je vormen wel in moet sluiten of niet en
of je doorvoeringen kan voorkomen.

Verbindingen moeten zoveel mogelijk losmaakbaar en zichtbaar zijn, zo min mogelijk ingesloten en zo min mogelijk last hebben van doorvoeringen. 

(afbeelding van Albaconcepts, Tramkade 26 's-Hertogenbosch)

Hergebruikt hout in Velux dakramen. 

Houtrecycling

Stichting stadshout maakt er mooie dingen van. http://stadshout.nu/

Hout

Bijna drie kwart van het aangeboden hout krijgt in 2018 in Rotterdam een tweede leven als nieuwe grondstof. Jaarlijks bewerkt Suez zo’n 200.000 ton houtafval. Dit staat gelijk aan een oppervlakte van ongeveer 1 miljoen vierkante meter. Rotterdam draagt daar 7.500 ton aan bij. Waar het hout voorheen vaak naar de bio-energiecentrales ging om voor elektriciteit te zorgen, wordt het nu hergebruikt. Door twee extra sorteermachines wordt de grootste verontreiniging uit het proces gehaald, waardoor de nieuwe grondstof zuiverder wordt. Dit zorgt er onder andere voor dat het hout opnieuw gebruikt kan worden bij de productie van spaanplaat. Een aantal spaanplaatfirma’s heeft al fors geïnvesteerd in hun eigen proces zodat ze grotere hoeveelheden verwerkt hout kunnen aannemen in hun productie. Van al het hout wordt nu nog maar 28 procent gebruikt om de bio-energiecentrales te voeden; de rest wordt, na behandeling, aangeboden voor hergebruik. Bij de inzameling van houtafval probeert Suez daarnaast meer bronscheiding te stimuleren. Op zes milieuparken in Rotterdam wordt streng toegezien op goede scheiding.

Hoe kan je houten constructies zo maken dat ze demontabel zijn. Zie onder.

Circulaire timmerman heeft 

- kennis van de nieuwste technologie,
- kennis van grondstoffen,
- kennis van kringlopen en
- kennis van technische innovaties

Vaardigheden

Hij/zij kan 

- zorgvuldig monteren
- zorgvuldige demonteren
- zorgvuldige repareren
- zorgvuldig opknappen 
- zorgvuldig geschikt maken voor hergebruik, herfabricage, andere toepassingen, recycling of herwinning
- zorgvuldig uitvoeren van onderhoud
- zorgvuldig gescheiden opslaan
- zorgen voor zorgvuldig transport
- kan werken met biobased materalen als het maken van houten casco's, het aanbrengen van cellulose isolatie

Kan eventueel
- zorgvuldig digitaal de stromen naar databanken sturen (materialenbanken, materialenpaspoorten, BIM)
- zorgvuldig materialen taggen RFID (passieve trace) Track&trace (actieve trace)

- zorgvuldig inventariseren op type, foto, aantallen, omschrijving, kwaliteit (technisch, esthitisch) toxiciteit, remontabelheid, veiligheid bij hergebruik
- zorgvuldig makelen van de materialen via sites of onderlinge afspraken

De circulaire timmerman
- is wendbaar,
- kan systemisch denken
- en werkt effectief met anderen samen. 

De vaardigheden cyclus

In een cyclisch proces zou de sloper m.b.t. de circulaire economie

1. de motivatie moet krijgen er aan deel te nemen
2. zich bewust moeten zijn van de bijdrage en rol erin
3. er initiatief in moeten gaan nemen
4. op zoek moeten gaan naar waardevolle ideeën

5. zicht moeten krijgen op over welke materialen en verbindingen het gaat
6. moeten gaan samenwerken
7  er creatief in moeten worden
8. er een visie op moeten ontwikkelen

9. moeten weten om te gaan met risico's
10. op zoek moeten blijven gaan naar kansen en uitdagingen
11. duurzaam moeten werken
12. moeten leren van ervaringen

en dan weer terug naar nummer 1.

De timmerman moet weten dat 
- schroeven, bouten moeren, klitten en klikken beter is dan lijmen en purren.
- dat je zo min mogelijk vorm moet insluiten
- dat je verbindingen zo min mogelijk moet wegwerken
- dat je zo min mogelijk doorvoeringen maakt. 
- dat je ook gebruikte materialen in kunt zetten
- dat je zo moet werken dat de materialen weer te hergebruken zijn en dat je ze uit elkaar moet kunnen halen.

Daarnaast is het aanleren van een onderzoekende houding wenselijk.

Studenten moeten leren om aan de binnenkant van de keten te kijken hoe die eruitziet en op welke manier die keten voor verbetering vatbaar is. Ze moeten leren begrijpen wat de context is, die context analyseren en na de benodigde aanpassingen doorgronden wat er gebeurt. De studenten moeten opmerken
“Hé, gebeurt dit wel duurzaam?”
"Hé, gebeurt dit wel circulair?"
"Wat zullen wij doen om dit te verbeteren?"

Meer: zie onder

De duurzame timmerman op de bouwplaats

De duurzame timmerman op de bouwplaats moet verstand hebben van

Zie ook hier bij duurzame houtbewerking en timmeren.

Je kan pas een goede timmerman zijn als je ook wat weet van 

Veiligheid
Communicatie
Slim werken
Warmte(verlies) 
Condensatie
Isolatie
Geluid(sisolatie)
Koudebruggen
De belasting van bouwonderdelen

De duurzame timmerman in de werkplaats

De duurzame timmerman in de werkplaats moet verstand hebben van

in relatie met
- dampopen en dampdichte materialen
- naad- en klierdichting
- het voorkomen van inwendige condensatie

Zie ook hier bij duurzame houtbewerking en timmeren.

Je kan pas een goede timmerman zijn als je ook wat weet van 

Veiligheid
Communicatie
Slim werken
Warmte(verlies) 
Condensatie
Isolatie
Geluid(sisolatie)
Koudebruggen
De belasting van bouwonderdelen