Open menu

Het ontwerp

Maak het ontwerp

Adaptief en levensbestendig
Demontabel
Modulair
Gezond
Klimaatadaptief
Natuurinclusief 

Gebruik tweedehands en duurzame materialen via
industriële modulaire hoogwaardige goedkope bouw en 
liefst gestandaardiseerd waarbij wordt voldaan aan
het bouwbesluit, veiligheid en brandveiligheid

Maak - de draagconstructie,- de gebouwschil, - de installaties en - het inbouwpakket
uitwisselbaar, aanpasbaar en demonteerbaar (modulair en gestandaardiseerd)

circulair bouwen

Is nieuwbouw wel echt nodig ?

Maar eerst moet je bekijken of nieuwbouw echt nodig is. Het aanpassen of ‘upgraden’ van bestaande gebouwen is een goed alternatief. Het is in feite hergebruik van materialen op gebouwniveau. Overweeg eventueel een combinatie van bestaande bouw met nieuwbouw, zoals een uitbouw of een dakopbouw. Wanneer aanpassing van een bestaand gebouw geen optie is, bieden tijdelijke gebouwen wellicht een oplossing. De levensduur van de materialen kan aangepast worden aan de levensduur van het (tijdelijke) gebouw. Bij een gebouw dat lang mee moet gaan, wordt het casco stevig en duurzaam gebouwd. De inbouw (leidingen, binnenwanden en afwerking) heeft een kortere levensduur en moeten dus gemakkelijk vervangen kunnen worden.

Lokale materialen

Voor lokale materialen is weinig transport nodig (minder gebruik van brandstoffen). Wanneer dit niet mogelijk is, zoek dan naar alternatieven in een grotere regio. Gebruik zoveel mogelijk hernieuwbare grondstoffen en onuitputtelijke bronnen. Dit kunnen natuurlijke grondstoffen zijn zoals hout, vlas, hennep, schapenwol, stro en leem. Daarnaast is hergebruik en upcycling van 'tweedehands' materialen en grondstoffen een goede optie. 

Zuinig met materialen

Minder materiaalgebruik is beter. Als het tenminste op een slimme manier is uitgevoerd. Dit door optimaal te construeren (bijvoorbeeld verjongende kolommen). Maar ook door industrieel te fabriceren en geen overbodige afwerkingen toe te passen. Het is belangrijk dat materialen zonder kwaliteitsverlies gerecycled of hergebruikt kunnen worden. Door demontabel te bouwen, is hergebruik en onderhoud beter uit te voeren. Daarom moet voorkomen worden dat verschillende materialen aan elkaar vastgelijmd of vastgestort worden. Als we een gebouw ontwerpen, waarbij alle materialen dusdanig aan elkaar verbonden zijn, waardoor ze na de levensduur niet zonder kwaliteitsverlies verwijderd kunnen worden, zijn we op de verkeerde weg.

Dus eerst materialen besparen
Als je ze dan toch nodig hebt duurzame (en hergebruikte) materialen
Die je zo efficient mogelijk inzet (dus losmaakbaar)

Dit noemt men de trias materialica.

circulair bouwen

Je kan dan rekening houden met

- hoe hoog maak je een verdieping
- waar plaats je liften, trappen, kernen
- wat is het draagvermogen van de vloeren
- kan je het gebouw uitbreiden horizontaal of verticaal
- is de gevel demontabel
- zijn de installaties aan te passen
- zijn de installatiecomponenten te ontkoppelen
- is de drager en de inbouw los van elkaar ontworpen
- hoe slim is de horizontale routing m.b.t. corridors en ontsluiting
- zijn de units verplaatsbaar
- zijn de binnenwanden verplaatsbaar
- hoe de binnenwanden zijn aangesloten aan de dragers 

Standaardisatie: dezelfde afmetingen, dezelfde materialen, dezelfde vormgeving om hergebruik te bevorderen.

Uiteraard moet alles voldoen aan eisen op het gebied van het bouwbesluit, veiligeid en brandwerendheid.

Omgekeerd ontwerpen

Je koopt eerst een hoop tweedehands bouwmaterialen in en zegt dan tegen de architect ontwerp er een huis van. 

Ook kan je tijdens de bouw de beschikking krijgen op materialen. Dan moet het ontwerp worden aangepast maar dan moet je normaal weer naar de gemeente voor een nieuwe bouwvergunning. Onwerkbaar, want dan loop je vertraging op.
Maar in 's-Hertogenbosch zijn ze eruit gekomen. Het zogeheten 'oogstoverleg' is een belangrijk onderdeel van het project. Daarin zijn aannemer, architect, woningcorporatie Zayaz en de woongroep vertegenwoordigd. Er wordt steeds gezocht naar zogeheten donorgebouwen. In het begin gingen ze langs sloopbedrijven, maar nu bellen ze zelf als ze denken geschikt bouwmateriaal te hebben. Ze werken ook met restpartijen en proefdrukken van verschillende fabrikanten maar over al het materiaal moeten ze wel vijf keer nadenken. Esthetiek staat hier niet op nummer één, maar het totaalplaatje moet er straks wel goed uitzien. En soms zit er gewoon te veel werk aan om het ontwerp aan te passen. Dan moeten ze alsnog nieuw materiaal bestellen, liefst zo duurzaam mogelijk.

De afstemming is een gigantische puzzel. Sommige materialen moet je lang opslaan voordat ze kunnen worden verwerkt. Op een ander moment moet je snel een transport regelen om materiaal bij een sloop weg te halen en af te leveren op de bouwplaats.

Samenwerken in de keten

Architecten zullen bij het ontwerp van een gebouw al rekening houden met de wenselijke duurzaamheid van een gebouw. Gebruik van sloopmateriaal en/of milieuvriendelijke materialen, kunnen een uitgangspunt zijn voor de vormgeving.

Een bouwbedrijf kan het ontwerp op verschillende onderdelen optimaliseren. Onder andere door te kijken naar de uitvoerbaarheid van het plan. Voorwaarde voor een duurzaam gebouw is dat deze aspecten in samenhang worden bekeken over alle levensfasen van een gebouw. Dus ook voor de gebruiksfase en de sloopfase.

Tijdens het ontwerpproces, wegen alle partijen af welke materialen zij het beste kunnen toepassen. Bijvoorbeeld materialen die weinig onderhoud vragen of die probleemloos gerecycled kunnen worden.

Bij de realisatie van een circulair, duurzaam en energiezuinig gebouw, is een combinatie van verschillende oplossingen nodig. Denk daarbij aan goede isolatie en slimme installaties. Niet al deze kennis is aanwezig bij n bouwbedrijf. Deze kennis is vaak ook niet aanwezig bij opdrachtgevers of bouwmanagers die zij inhuren.

Een bouwbedrijf zal moeten samenwerken met ontwerpers, adviseurs en installateurs. Dat kan bijvoorbeeld door een bouwteam samen te stellen, zodat alle kennis vanaf de ontwerpfase bij elkaar aan tafel zit. Deze manier van samenwerken komt steeds vaker voor door de toegenomen complexiteit in de bouw. Als je de lat hoog legt en voor een hoge ambitie wilt gaan, dan heb je alle partijen nodig.