Biobased bouwen

Boeren en bouwers de nieuwe klimaathelden.

Biobased bouwen is een van de kansrijke mogelijkheden om beter klimaatneutraal te presteren. Biobased bouwen maakt gebruik van hernieuwbare bouwgrondstoffen; dit zijn grondstoffen uit gewassen die door fotosynthese CO2 uit de lucht vastleggen. Hout en houtproducten zijn daarvan het belangrijkste voorbeeld maar je kan ook bouwen met de vezels van olifantsgras, zonnekroon, sorghum en hennep.

Dat is nodig omdat de bouw zorgt voor zo’n 11 procent van de CO2-uitstoot en is goed voor bijna 50 procent van het materiaalgebruik in Nederland. Voor beton wordt cement gebruikt en wereldwijd is de cementindustrie verantwoordelijk voor bijna 8 procent van alle broeikasgassen.

Eind 2023  trad de Nationale Aanpak Biobased Bouwen in werking met 200 miljoen euro subsidie. 

De BAM wil alleen nog maar houten woningen gaan verkopen. Ballast Nedam heeft samen met andere partijen als LTO en de Rabobank het platform WeGrow opgezet. Dat brengt boeren die gewassen telen samen met bouwers die biobased willen bouwen.
Ze zijn begonnen met CO2-certificaten voor biobased materialen die geld waard zijn. 

Ballast Nedam heeft zogeheten natuurhuizen gebouwd die klimaatpositief zijn uit meer dan 95 procent uit biobased materialen zoals prefab stropanelen. Daarmee slaat zo’n woning 90 ton CO2 op. In het Brabantse Heeze komen de eerste acht energiepositieve rijtjeshuizen van biobased materialen. Ook bouwbedrijf Van Wijnen lanceerde in juli 2024 het eerste renovatieproject met hennep van Groningense boeren, dat gevalideerd is met koolstofcertificaten. In 2022 werd in Amsterdam de eerste houten woontoren van Nederland geopend: Haut. 

Bij hoogbouw worden nu vaak nog betonnen kolommen in het midden van het gebouw gebruikt. Als die vervangen worden door hout, zijn er voor een gebouw van vijf verdiepingen grofweg 250 bomen nodig. Bij tien woonlagen zijn dat er al 1.000 en bij veertien woonlagen meer dan 4.000. Dat zijn gebouwen van 60 meter hoog. Hoger moet je eigenlijk niet bouwen met hout.

Er bestaan vijf ontwikkelingen die het biobased bouwen in Nederland versnellen.
1. nieuwe biobased materialen komen sneller op de markt, al voldoen ze nog niet allemaal aan de gestelde eisen. Naast al toegepaste biobased materialen zoals hout en stro komen andere materialen zoals leem, zeewier, hennep, bagger, versnipperde resten van paprikaplanten en schimmeldraden van paddenstoelen eraan.
2. de Nationale Aanpak Biobased Bouwen
3. de betere benutting van afvalhout
4. bouwen met gestandaardiseerde prefab, waardoor meer biobased materialen toegepast kunnen worden.
5. een rekenmethodes waardoor biobased bouwmaterialen makkelijker te vergelijken zijn met traditionele.

Men denkt zelfs aan houten wolkenkrabbers.

Denk wel na over hoeveel land je nodig hebt voor biobased materialen en of dat allemaal wel kan. 

Van land naar pand !
Van agro naar de industrie naar de bouw.

Waar de bomen te planten voor de houtbouw. Denk b.v. aan populieren in Brabant. Dat hout kan je zo gebruiken of stomen zodat de suikers worden afgebroken en schimmels en bacterien ze niet meer lekker vinden. 

Nu wordt 0,2 % vezels in de bouw gebruikt. Dat moet naar 50%

1 ha = 150 bomen -> 250 kuub hout Prijs € 40 per kuub Opbrengst € 10.000
Na 20 jaar is populierenhout kaprijp.
Opname 10 ton CO2 per jaar/ha Dat is waard € 75 per ton.
Het jaarlijks bijhouden e.d. kost € 1250.

Om voldoende hout te laten groeien voor biobased nieuwbouw en het vervangen van gesloopte huizen, zou Nederland volgens het onderzoek 250.000 hectare extra bos moeten planten, bovenop de 364.000 hectare die er nu is.

Je kan ook van afvalhout, zoals hout van pallets, een volwaardig circulair, massief hout maken via een nieuw procede. Jaarlijkw wordt in Nederland zo’n 1,5 miljoen kubieke meter afvalhout verbrand. Je kan daar nu Circulaire Cross Laminated Timber (C-CLT) van maken door het te ontdoen van metalen delen en te verlijmen. Zo ontstaan kruislings verlijmde panelen die uit meerdere lagen hout bestaan, een variant op multiplex, maar dan met dikkere houtlagen.  Tussen de 20 en 25 procent van het afvalhout is als massief hout te hergebruiken. 

Naast hout zijn grote spelers

1. Agrarisch (rest)materiaal
Tarwestengels, hennep en lisdodde. Die hebben hele sterke vezels; van hennep werd bijvoorbeeld ook touw en zeilen gemaakt. Landbouwgewassen hebben ontzettend veel potentie als isolatiemateriaal en kunnen daarnaast redelijk snel opgeschaald worden. Je produceert het, certificeert het, stopt het in een houten huls en klaar is Kees. 

2. Kalkhennep
Hennep is te combineren met kalk en krijg je een soort biobased kalkzandsteen. Om daadwerkelijk te bouwen, heb je momenteel nog wel houten stijlen ertussenin nodig, om de constructie te dragen. 

3. Biocomposiet

is een plastic-achtig materiaal bestaande uit plantaardige vezels gebonden aan een hars.
Nabasco heeft gevelpanelen van rietmaaisel. Maar andere natuurvezels, zoals vlas en hennep, behoren ook tot de mogelijkheden. 

4.  Britse wetenschappers hebben een biobased bouwmateriaal ontwikkeld met het restafval van suikerriet. Ze claimen dat het materiaal goedkoper, duurzamer en lichter is dan beton. Bovendien zou er in bouwconstructies minder staal door nodig zijn. (2024)

Gebruik:

Houtwol isolatiematerialen
Natuurverf afwerkingen
Vloerbedekking geen PVC maar linoleum en Lifeline
Rubber dakbedekking met vetplantenvegetatie
Prefab houtskeletbouw / massiefbouw
Veilige ecologische bouwmaterialen
Geen giftige stoffen
Allergeenarme afwerking en inrichting
Daglicht en gezond kunstlicht
Natuurlijke ventilatie
Stralings warmte zoals wand/vloer verwarming
Stofzuig installatie  (Renz Pijnenborg)

Ruim de helft van de Nederlandse boeren denkt binnen vijf jaar vezelgewassen te telen waarmee aannemers en projectontwikkelaars biobased kunnen bouwen. Zes BouwBoeren hebben dit voorjaar 25 hectare ingezaaid met olifantsgras, zonnekroon, sorghum en hennep. Ontwikkelaars als Ballast Nedam staan klaar om met deze materialen te gaan bouwen. (2023)

Natuurrubber

Natuurrubber ontstaat uit een emulsie van sap (latex) dat gewonnen wordt uit Braziliaanse rubberbomen. Deze latex bestaat voor ongeveer 33% uit rubber. Om er uiteindelijk 100% rubber van te maken, wordt dit sap gefilterd, verdund met water en met zuur behandeld. Dit zuur zorgt voor het stollingsproces van de rubberdeeltjes. Wanneer dit proces klaar is, blijft er alleen nog rubber over.



Natuurlijk rubber is biologisch afbreekbaar wanneer het wordt blootgesteld aan uv-straling en vocht. Door natuurlijk rubber te gebruiken in plaats van synthetisch rubber, siliconen of plastic, verminderen we CO2-uitstoot. De productie van natuurrubber kost een fractie van de energie die nodig is voor de productie van synthetisch rubber.

Afvalhout

Een No Waste vloer of wand wordt volledig gemaakt van afvalhout en eerder gebruikt hout ult bouw en meubels. Herso staat voor eindeloos (Her) gebruik. Plankjes, balken, bomen en sloophout worden van verf en spijkers ontdaan, verzaagd en via hydraulische persen tot unieke platen geperst voor meubels, interieurs en vloeren.
De hardhouten reststromen worden verwerkt tot vloerdelen, de zachtere houtsoorten tot wand- panelen. Een vloer of paneel is nooit hetzelfde door het verschil in de samenstelling van het eerder gebruikte hout. Het is ook mogelijk om eigen afvalhout in een eigen nieuwe vloer of paneel. .

Nabasco

Nabasco 8010 is gemaakt van rietmaaisel van het waterschap dat nu veelal gecomposteerd of verbrand wordt-, cellulosevezels uit gerecycled toiletpapier dat op waterzuiveringsinstallaties teruggewonnen wordt uit rioolslib (Recell)-, onthardingskalk, een bijproduct uit het drinkwater-proces, en een gedeeltelijke bio hars gemaakt van restmaterialen uit de biodieselproductie. De kleurstoffen zijn natuurlijk. Behalve de hars zijn alle grondstoffen volledig afkomstig van Nederlandse reststromen.

Voor Nabasco worden reststromen uit verschillende bronnen gebruikt zoals landbouw, rioolslib, drinkwaterproductie. Het is niet 100% biobased maar door de toevoeging van mineralen is het wel bestendig genoeg om buiten te worden toegepast.



CornWall

CornWall is een wandtegel of plaatmateriaal gemaakt van 100% biomassa. Het wordt voornamelijk gemaakt uit de kernen van maïskoiven, organisch afval dat overal ter wereld voorkomt. Middels een speciaal productieproces wordt deze biomassa omgezet in hoogwaardige producten. De tegels zijn een alternatief voor keramische wandbekleding of andere minder duurzame composietmaterialen zoals HPL.

De CO2 die tijdens de groei opgeslagen wordt in de maiskernen komt normaliter weer vrij zodra dit organisch restmateriaal verbrand wordt als biomassa of simpelweg verrot op het veld. Door deze biomassa te gebruiken als basis-ingrediënt Voor ComWall, wordt de CO2 voor lange tijd opgeslagen. ConWall is biologisch afbreekbaar of kan 100% hergebruikt worden

Demontabel: CornWall is biologisch afbreekbaar en kan 100% her- gebruikt worden. Er is dus geen afval aan het einde van de levensduur. Cornwall wordt geleverd met een demontabel verankeringssysteem en wordt niet verlijmd. Hiermee is het product volledig circulair.

Hennipwood

is sterker dan hout. HempWood heeft een janka hardheid van 2.200, dit is 20% sterker dan eikenhout. Het is zelfs de sterkste vezel in de natuur.

Kurk

Malakio

De Franse startup Malakio gebruikt steenpoeder en aggregaten om van schelpen een composietsteen te maken die uithardt zonder hitte of druk. Dit schelpcomposiet bestaat voor ongeveer 60% uit gerecyclede schelpen en voor 40% uit minerale matrix. Ook het gebruik van natuurlijke en Franse pigmenten is mogelijk.
Voor handgemaakte, duurzame, minimalistische design-en interieurproducten. Ook maatwerk en ondersteuning bij eigen projecten zijn mogelijk.|

Siminetti

Dit mozaïek wordt gemaakt van parelmoer uit de schelp van oesters of andere schelpen. Parelmoer bestaat voornamelijk uit calciumcarboriaat, het is sterk, waterbestendig en brandwerend. Toepassingen in wandpanelen, tegels en meubels geven een luxe uitstraling. Zowel in Aziatische als Europese landen kweken we schelpdieren voor de voedselindustrie en zijn de schelpen een reststroom.

Deze schelpen komen uit Azië, maar in Nederland worden jaarlijks 30 miljoen oesters gekweekt waarvan de helft wordt geëxporteerd. De schelpen worden weggegooid en verbrand. Wie gaat daar wat mee doen?

Isolatieplaten uit vezels en mycelium.

De isolatieplaten worden gemaakt op de productielocatie in Veenoord. Daar wordt in grote tanks de schimmel mycelium gekweekt. Die schimmels worden gemengd met de reststromen in mallen gegoten. Vervolgens verbindt het mycelium de substraten tot een geheel, waarna op een andere productielijn de schimmels worden ‘afgedood’. Ten slotte worden de nieuwgevormde harde isolatieplaten gedroogd en zijn ze klaar voor gebruik.
Ze kunnen ook worden hergebruikt.

Fairm

Fairm fermenteert vastestof met een schimmel, om van biomassa circulaire isolatie te maken. Mycelium, ofweł zwamvlok, is een netwerk van schimmeldraden, dat als een soort lijm werkt en bijvoorbeeld plantenresten aan elkaar bindt. Daarmee maakt Fairm panelen die harde isolatieplaten kunnen vervangen zoals harde isolatiewol, polystyreen en PIR, die een relatief hoge CO2 footprint hebben. Met deze technologie kunnen grote volumes geproduceerd worden tegen concurrerende prijzen.

Alle biobased materialen in één woning voor de floriade in 2022.
The Exploded View Beyond Building - The Exploded View

Hout en houtproducten fixeren koolstof en geven daarom netto een negatieve CO₂-emissie waarde zolang het hout in gebruik is, en mits de energie die benodigd is voor de productie ook volledig hernieuwbaar is. De CO2 opslag in hout is ca. 0.9 ton CO₂ per m3 hout, en levert overeenkomstig een negatieve emissiewaarde van ca. -1.7 g CO₂/kg hout (EPA, 2010). Deze lage emissie-waarden leiden ertoe dat voor toepassingen van hout en houtproducten als vervanging van beton of staal “vermeden CO2 emissies” opgevoerd kunnen worden (Centrum Hout, 2007). Een houtsysteembouw levert zo een meer dan dubbele CO2 besparing (Fruhwald, 2004).

Proeven hebben aangetoond dat grote houtconstructies even goed en soms beter bestand zijn tegen vuur dan constructies van staal.

Kalkhennep is een isolatiemateriaal van hennephout en kalk, mineralen en water.
Hennep groeit snel, heeft weinig water en geen bestrijdingsmiddelen nodig. Het bevat geen giftige stoffen en is ademend.

Biobased isolatiemateriaal moet niet gaan rotten. Ook moet het veilig zijn. Als je één keer een flink schadegeval hebt van een biobased brug dan is het meteen afgelopen.
Vaak wil men garanties voor de materialen van meer dan 10 jaar. Er is nog veel onderzoek nodig. Dat doen ze tegenwoordig met sensoren en computerprogramma's weten waar je die het beste kan aanbrengen. (2023)

De 7 grootste ondernemingen e.a. gaan voor het verminderen van de milieubelasting door bouwactiviteiten. “Meer met minder”, is de slogan. Maar wat zijn meer duurzame of groene bouwsystemen? Wanneer spreken we van energie neutraal, biobased of ecologisch bouwen? Is dat allemaal hetzelfde of zijn er alternatieven die zich onderscheiden.

Wanneer is een ‘groen’ product biobased en wanneer is er sprake van “green washing”? Inzicht hierin kan je hier lezen.

Men heeft in kaart gebracht welke biobased bouwmaterialen beschikbaar en/of inzetbaar zijn voor de verschillende bouwtoepassingen.

Onbekendheid met de nieuwe bouwmaterialen, methoden of meerkosten door kleinschalige productie en arbeidsintensievere installatie maken dat er gemakkelijk wordt teruggegrepen naar de vertrouwde methoden. Veel van de alternatieve bouwwijzen zoals bio-ecologisch bouwen worden als niche markten beschouwd. Bouwwijzen met volhout en houtskelet systemen worden nog door slechts een beperkte groep professionele bouwers toegepast.

Strobalenbouw is arbeidsintensief en gespecialiseerde aannemers zijn beperkt.
Leembouw, vaak in combinatie met strobalenbouw en vakwerkhuizen, is een oude traditionele bouwmethode die weer steeds vaker wordt toegepast, ook in moderne gebouwen.

In de bouwsector wordt in Nederland jaarlijks meer dan 50 miljard € omgezet, waarvan naar schatting ca. 33% bestaat uit materiaalkosten. In de bouw wordt een groeiende vraag naar meer duurzame materialen ervaren, maar aanbod stagneert en achtergrondkennis over welke materialen als duurzaam aangemerkt kunnen worden ontbreekt. Daarom is ook het exacte aandeel biobased bouwgrondstoffen vooralsnog lastig vast te stellen.

Bio-based bouwen is interessant vanwege de potentiële verbeterde milieuprestaties. Hernieuwbare grondstoffen zoals hout, riet en stro fixeren CO2 uit de lucht als zij groeien en kunnen daardoor een positief effect op de broeikasgasbalans hebben.
Onderwerpen in ‘Hernieuwbare grondstoffen als bouwmateriaal’ uit 2002:

• Schelpkalkmortel om te metselen
• Cellulose als isolatiemateriaal (bestaande bouw)
• Vlas- en hennepwol als isolatiemateriaal in dakdozen
• Schapenwol als isolatie in verdiepingsvloeren, wanden en daken
• Kokos voor geluidsisolatie in vloeren
• Kurk voor (plat)dakisolatie
• Gesloten-gebonden rieten schroefdak
• Schelpen als bodemafsluiter
• Vlasspaanplaat in prefab wandsystemen
• Strobalenwanden

Van schimmels als mycelium zijn vloertegels en isolatiemateriaal gemaakt.
Met behulp van bacteriën is zelfhelend beton gemaakt dat zijn eigen scheuren herstelt.
Een douchegordijn dat zichzelf kleurt doordat de bacteriën na drie of vier dagen pigment produceren.
Wanden, vloeren en tegels van plantaardig materiaal zoals hennep, lijnolie of bermgras,
van popcorn, leer van mango’s of eierschalen en eidooiers of van mosselen en van zeewier.
Uit het rioolwater zijn van geperst wc-papier en algen tegels gemaakt.

Uit de aarde komt leem dat lokaal uit klei gewonnen kan worden en niet zoals beton of cement de halve wereld over hoeft te reizen.

Bouwen met afgedankte spijkerbroeken, cacaoschillen en olifantsgras. Het Biosintrum in Oosterwolde bestaat voor 80 procent uit biobased materialen. 
Met biobased materialen bedoelen we materialen die in de natuur groeien en biologisch afbreekbaar zijn. Een groot verschil met fossiele brandstoffen, die eindig zijn. Ondanks dat er nu voornamelijk met beton en bakstenen wordt gebouwd, werden woningen vroeger gemaakt van biobased materialen, zoals leem, stro en modder.

Gebouwen zijn nodig, maar gaan vaak ten koste van het landschap. Daarom moet je het landschap laten terugkomen. Bij de bouw is er gekozen voor een houten constructie. In samenwerking met Staatsbosbeheer is larikshout uit een nabijgelegen bos gebruikt. Door nieuwe aanplanting gaat er per saldo geen bos verloren. 

De kozijnen zijn gemaakt van accoya hout: Dat is naaldhout dat met azijnzuur is bewerkt, wat de levensduur ervan aanzienlijk verlengt. Het marmoleum is gemaakt van cacaoschillen en de stopcontacten zijn van bioplastics met melkzuur gemaakt. In het midden van het gebouw groeit een boom om de natuurbeleving extra te benadrukken.

De vloer is gemaakt van restproducten: gerecycled olifantsgras en betonpuingranulaat. Het cement is vervangen door olifantsgras, dat vervolgens met het beton is vermengd.  De vloer is glad, maar oogt stroachtig doordat er grasvezels in zitten. 

De wandisolatie bevatten denim van afgedankte spijkerbroeken, die inwoners uit de omliggende regio bij de gemeente konden inleveren. In totaal zijn zo’n 2.300 spijkerbroeken, ofwel 690 kilo, ingezameld. 

In dit stuk is informatie te vinden over

Bouwgrondstoffen en bouwmaterialen als
- Hout
- Houtverbindingen en verlijmde houtproducten
- Geïmpregneerd hout en coatings
- Gemodificeerd hout
- Vezelplaatmaterialen
- Overige composiet bouwmaterialen (samengestelde producten)
- Isolatie materialen
- Afdichtingskitten
- Vegetatiedaken, daktuinen en gevelbegroeiing
- Diverse biobased producten

Renovatie, restauratie en duurzame ontwikkelingen

Interieurafwerking en -design
- Linoleum
- Parket
- Tapijten en vloerbekleding
- Wandbekleding
- Bouwen met papier en karton

Installatie en sanitatie
“Groene” bouwchemicaliën
Agrovezelplaten 

Het plaatmateriaal dat het bedrijf EcoBoard produceert, bestaat maar voor een heel klein percentage uit hout. Veruit het merendeel is landbouwafval aan elkaar gelijmd met een MDI hars. Daarom 100 % te recyclen. (2024)

Bouwblokken en prefab
Overige biobased ontwikkelen
ICT en webwinkels

Bouwen met hout

Je kan biobased bouwen met 

Hout, vlas, bermgras, stro, hennip, lisdodde, zonnekroon, bamboe, miscanthus, sorghum en reststromen. 

Je kan plaat en isolatiemateriaal van gras maken maar dan moet je de droogcapaciteit opschalen. Dat is nodig want we hebben 50 % bio-vezels in de bouw nodig

Dan moet het mogelijk zijn 75.000 woningen biobased te bouwen. 

In de agro-wereld moeten de materialen gekweekt en geproduceerd worden. De industrie moet het verwerken tot bouwmaterialen zoudat de bouw ze kan gebruiken. 

Flow woningen van de BAM

Flow bestaat uit een combinatie van houtskeletbouw en massieve houtbouw. Er is gekozen voor cellulose als biobased isolatiemateriaal. De gevels van de woningen bestaan uit minerale gevelstrips. Deze worden gebakken op 70 graden in plaats van de 1.000 graden die nodig is voor bakstenen.
Flow-woningen worden digitaal ontworpen, waarna de bouwtekeningen naar de fabriek in Oudkarspel worden gestuurd. Daar wordt het ontwerp daadwerkelijk geproduceerd. Het ontwerpproces biedt meer dan genoeg keuzevrijheid. De indeling, dakvorm, keuken, een mogelijke uitbouw of dakkapel: het kan allemaal worden ingetekend. De houten huizen bestaan uit losse modules die op de bouwplaats in elkaar worden gezet. Een groot voordeel is dat deze achteraf weer uit elkaar kunnen worden gehaald. Het modulaire bouwen levert een aanzienlijke tijdwinst op. De bouwtijd is zo’n drie maanden. Dat is 75 procent sneller dan de traditionele bouwtijd. Doordat de huizen in de fabriek worden geproduceerd, wordt het bouwproces sneller en efficiënter. Dat verlaagt de kosten aanzienlijk en komt de betaalbaarheid van de woningen ten goede. BAM wil voortaan alleen nog maar deze huizen in de markt gaat zetten.

De houten draagconstructie van het Koning Willem I College

700 kuub hout. Demontabel. Daarin is 1.000 ton CO2 opgeslagen en 1.200 ton verdrongen.  Dit is samen 2.200 ton.
60 euro per ton ofwel is dit 132.000 euro waard. In de toekomst mag je dit aftrekken van de bouwkosten.
Zou kunnen boeren en bouwers klimaathelden worden.
Dit principe is in 2024 in werking getreden door Construction Stored Carbon en Ballast Nedam gaat het als eerste toepassen.

Als je hier https://opslagco2inhout.nl/ de houtsoort opzoekt en het aantal m3’s invult dan krijg je de opslag.

De vermeden hoeveelheid mag je doen via een factor 1,2. Dat is een wetenschappelijk onderbouwde factor.

Waar loop je als biomimincry architect tegenaan: Tegenstrijdigheden als je wilt bouwen met de natuur.

1) Het is voor grotere projecten lastig om gerecyclede materialen toe te passen omdat er in bestekken vaak certificaten worden voor geschreven. Het is zinloos om die voor elk afzonderlijk geoogst element te gaan maken.

Bijvoorbeeld; Oud hout dat jarenlang belast is geweest is van een hogere kwaliteit dan nieuw hout. Maar het product wordt juist als ondergeschikt bestempeld.

2) In het lijstje van de MPG zijn in mijn ervaring geen bio-based materialen opgenomen. En ze worden niet op de juiste manier gekwalificeerd.

Bijvoorbeeld: steenwol is de meest duurzame optie die te kiezen is voor isolatie. En de productie ervan zorgt voor een van de grootste uitstoten van stikstof.

3) Voor de verschillende toepassingen van stro in de bouw is er nog geen certificering.

Stro zit in de alternatieve hoek wat betreft bouwmaterialen. Zo zijn er geen isocertificeringen voor strobalen, stro inblazen en stro persen. Daar zouden ze mee geholpen moeten worden.

4) Overstekken op het zuiden worden niet goed meegenomen in de TO-juli. Bij een voldoende overstek komt in de zomer de zon niet binnen en in de winter wel. Dat reguleert de opwarming van het huis. Omdat de zon nu in de winter wel binnenkomt moeten we verplicht een zonwering toepassen. Dus een zonwering op de zonwering.

Het is beter om je gebouw te ontwerpen t.a.v. de natuurlijke elementen zodat elektrisch aangedreven installaties minder energie hoeven te gebruiken. Of dat je ze zelfs achterwege kunt laten.

5) Er is verkeerde regelgeving op ventilatie. Hierbij wordt alleen gekeken naar techniek.
Het is onmogelijk om nieuw te bouwen zonder mechanische ventilatie. Dat terwijl tijdens de Corona crisis de ramen open moesten om goed te ventileren....

Low-tech ventilate is net zo efficient en kost geen elektriciteit.
De positieve invloed die natuurlijke elementen hebben worden niet goed meegenomen.

Zo dragen natuurlijke materialen, zoals leemstuc, bij aan een gezond binnenklimaat door accumulatieve eigenschappen (vocht, geluid, CO2, etc). En dat wordt nu niet meegenomen. Men zou in de bouw meer moeten lobbyen voor natuurlijke oplossingen en de positieve impact op een gezonde leefomgeving van natuurlijke materialen.

8) Giftige stoffen in materialen worden nu niet voldoende als schadelijk erkent. Zo zit er in een standaard OSB plaat formaldehyde en ook uit een PVC vloer, meubelplaten, EPS, PIR, PUR, etc. verdampen giftige gassen. Bijna alle populaire huidige bouwmaterialen doen dat. Het lijkt me goed dáár juist regelgeving op te zetten. Waarbij de toxiciteit op het product moet staan. En ook, bijvoorbeeld, hoe lang het product blijft uitdampen en wat de intensiteit daar dan van is.

Een mooie video over een biobased huis gemaakt door het Graafschapcollege. 

Het grootste houtbouwcomplex staat sinds 2023 in Alkmaar.

Je kan ook bouwen in symbiose met de natuur. Zie hier.

Maar is het wel ethisch om bomen te kappen?

Als boommens ervaar je een boom als een majestueus wezen, dat je met zijn standvastigheid en regeneratievermogen iets kan leren over het leven. Het doet mij pijn als zo'n wezen wordt omgehakt.

Als bosmens kijk je eerder naar een biotoop. Het bos is dan een levend weefsel. Door een boom te kappen, ontwricht je een hele ecologie, en je kan dat een serieus probleem vinden.

Als landschapsmens ten slotte ervaar je een bos als onderdeel van een landschap. Je eerste zorg is dan hoe mensen op een harmonieuze manier in een natuurlijke omgeving kunnen leven en wonen.