Energie
Je zou moeten streven naar een energieneutrale bedrijfsvoering
1. Dit is te doen door te voorkomen dat je energie moet verbruiken
2. De energie die je dan nog nodig hebt duurzaam op te wekken
3. Die energie dan zo efficiënt mogelijk inzetten.
ad. 1 Energie besparen
Uit cijfers van het CBS komen ziekenhuizen naar voren als relatief de grootste gasverbruikers binnen de dienstensector. Het jaarlijkse energieverbruik is vergelijkbaar met het verbruik van ruwweg 600.000 huishoudens.
In veel instelingen wordt nog weinig gedaan aan besparen van energie, water en afval terwijl dat juist kan leiden tot geldbesparingen. Dat geld kan weer geïnvesteerd worden in betere zorg. Wie weet kunnen ziekenhuizen nog kleiner en ga je zoveel mogelijk van bricks naar clicks (van stenen naar IT); naar behandelen op afstand en zoveel mogelijk thuis. Zie hier
De grootste kostenpost voor zorginstellingen vormen de energiekosten. Betere isolatie, LED-verlichting of de installatie van zonnepanelen kunnen allemaal helpen. Eenvoudige energiebesparende maatregelen in zorginstellingen leveren al een energiebesparing van 15 procent. Concreet betekent dit jaarlijks een kostenvermindering van €115 mln en een CO2-reductie van 600 kiloton.
Je kan bijvoorbeeld een warmtepomp en een warmtekrachtkoppeling die voor het hele ziekenhuis elektriciteit opwekt installeren. Jaarlijks leveren de nieuwe installaties het ziekenhuis (met 350 bedden) een besparing van € 101.000 op. Inmiddels is ook de luchtbehandelingskast gerenoveerd, die een jaarlijkse besparing oplevert van € 36.500
De zorgsector kan tussen de 12 en 25 procent energie besparen ofwel €115 miljoen. Slimme oplossingen voor water en afval staan dan nog buiten beschouwing.
Sommige ziekenhuizen zien dat in. Steeds meer ziekenhuizen, waaronder het Martini Ziekenhuis, het Amsterdamse Onze Lieve Vrouw Gasthuis en het UMC Utrecht, garanderen bijvoorbeeld dat zij 100 procent groene stroom afnemen. Het St. Elisabeth Ziekenhuis in Tilburg en het Gelderse Vallei Ziekenhuis in Ede experimenteren met voedsel. Patiënten krijgen geen voorverpakte maaltijden meer, maar kunnen à la carte bestellen. Daardoor eten ze meer, herstellen ze sneller, en ontstaat minder voedselafval. Dat laatste scheelt ook significant op de rekening.
Ziekenhuizen hebben een grote hoeveelheid apparatuur. Die apparatuur genereert veel warmte, waardoor de behoefte aan koeling ook nog eens heel hoog is. Wie weet biedt een WKO dan de oplossing.
Voor het ontwerp van het nieuwe hoofdgebouw ontving het Radboudumc vorig jaar het internationale BREEAM excellent-certificaat, de hoogste duurzaamheidskwalificatie. Juist omdat het ziekenhuis heeft geïnvesteerd in slimme technologie en nieuwe werkprocessen, kon er compacter worden gebouwd en is de nieuwbouw 100.000 vierkante meters kleiner. Hierbij was het devies van Cathy van Beek 'minder bouwen, meer data en ander gedrag’
Het Isala in Meppel wordt het eerste ziekenhuis dat geen gebruik meer zal maken van gas en dat elektrisch verwarmd gaat worden.
ad. 2 Duurzame energie
Met 20 zorghuizen die zich hebben ingeschreven voor ZonOpZorg kunnen we binnenkort daadwerkelijk aan de slag om daar zonnepanelen op het dak te leggen. Dat betekent dat bewoners, hun familie, het personeel én de buurt kunnen investeren in de zonnepanelen. Zij profiteren van 3 tot 5% rente op hun ingelegde (spaar)geld, en dat is ruim meer dan de bank betaalt.
Nog veel mooier is dat de zorginstelling gebruikmaakt van duurzame energie die ook nog eens goedkoper is, waardoor meer geld overblijft voor goede zorg. Na vijftien jaar krijgen de investeerders hun geld terug en profiteert de zorginstelling nog jaren van gratis duurzame elektriciteit.
Wilt u ook een zorginstelling opgeven voor ZonOpZorg of er eerst wat meer over weten, neem dan contact op met
Het recht op zorg is een van de vele oorzaken van een sterk groeiende zorgvraag in Nederland, net als bekende oorzaken zoals vergrijzing, een groeiende bevolking, en de fastfood-leefstijl die ons eetpatroon steeds meer typeert. De overheidsuitgaven in de zorg waren in 2000 nog €47 mrd, in 2011 was dat bijna verdubbeld tot €90 mrd. Ook het personeelsbestand in de sector neemt sterk toe. 11,8 procent van de beroepsbevolking. De zorgsector is een banenmotor.
Bij jonge, enthousiaste potentiële medewerkers is de reputatie van het ziekenhuis belangrijk. Je wilt graag dat ze trots zijn op het ziekenhuis,’ aldus Van der Wijk. En bekwaam personeel leidt uiteindelijk weer tot betere zorg – en dát is waar het de patiënt om te doen is. Dat is ook de boodschap die naar de specialisten gaat: duurzaamheid levert op termijn geld op voor meer onderzoek en betere zorg.
Meer info over energiebesparende maatregelen in bij zorginstellingen zie hier en klik op zorginstellingen. Klik dan checklist voor een checklist op energiegebied bij zorginstellingen.
Goede voorbeelden
Warmte-koudeopslag
Het energieverbruik van ziekenhuizen is ongewoon hoog, net als de eisen aan de voorzieningen. De warmtekoudeopslag bij het nieuw gebouwde Amphia Ziekenhuis in Breda voldoet aan die eisen én levert maar liefst 85 procent van de energiebehoefte van het ziekenhuis. Hierbij wordt de temperatuur van het grondwater gebruikt om het gebouw te verwarmen of juist te koelen. Dat zorgt voor een CO2-reductie van 80 procent ten opzichte van het vorige gebouw.
Ziekenhuis legt eigen zonnepark aan
De Noordwest Ziekenhuisgroep verduurzaamt de energievoorziening met de aanleg van een zonnepark. De ziekenhuisgroep wordt geen eigenaar van het park dat in Den Helder wordt aangelegd, maar verhuurt wel de grond aan het bedrijf dat het zonnepark bouwt. Vervolgens neemt de ziekenhuisgroep de stroom af.
Het zonnepark moet per jaar 6,4 gigawattuur aan duurzame stroom opwekken en moet de hele Noordwest Ziekenhuisgroep van stroom gaan voorzien. Medewerkers van Noordwest Ziekenhuisgroep kunnen aandeelhouder worden van het zonnepark.
Ziekenhuis op stadswarmte
Stadsverwarming is een van de alternatieven voor gas. Bij stadsverwarming of restwarmte wordt warmte die bijvoorbeeld vrijkomt in energiecentrales gebruikt als warmtevoorziening voor nabijgelegen gebouwen. Door aansluiting op het warmtenet van Nuon Westpoort Warmte bespaart het Medisch Centrum Slotervaart 1,6 miljoen m3 aardgas en reduceert haar CO2-uitstoot met 2.400 ton per jaar.
Gratis zonnepanelen voor zorginstellingen
Twintig zorginstellingen en ziekenhuizen krijgen gezamenlijk circa 14.000 zonnepanelen op hun daken… en hoeven daar niets voor te betalen. Urgenda en ZonnepanelenDelen hebben dit mogelijk gemaakt in samenwerkingsverband ZonOpZorg door middel van een crowdfunding campagne. 'Zorgorganisaties hebben doorgaans weinig geld voor verduurzaming'
Buurtbewoners die via crowdfunding bijdragen aan de financiering van de zonnepanelen ontvangen 3 tot 5 procent rente per jaar. Na 15 jaar zijn de investeringen terugbetaald en krijgen de beleggers hun inleg terug. “Zorgorganisaties hebben doorgaans weinig geld voor verduurzaming,” legt Christiaan Kuipers, projectleider ZonOpZorg bij Urgenda, in onderstaande podcast uit. “Met ZonOpZorg bieden we zorginstellingen toch de kans om te verduurzamen.”