Open menu

Het probleem

Het onderstaande filmpje geeft mooi het probleem aan.

Het verhaal van een plastic lepel.

Het gaat met name om

1.Wattenstaafjes
2.Plastic servies: borden/bestek/rietjes
3.Ballonnen(stokjes)
4.Plastic voedselbakjes
5.Plastic bekers
6.Plastic flesjes
7.Peuken
8.Plastic tassen
9.Chips- en snoepverpakkingen
10.Maandverband en natte doekjes

Van deze producten worden er nog veel aangeboden in winkels. Het is niet altijd makkelijk om deze producten links te laten liggen, maar voor sommige producten zijn er ook duurzamere alternatieven. Voor de meeste producten zijn bijvoorbeeld ook houten of kartonnen varianten. Dit geldt voor de wattenstaafjes, het servies, de ballonnenstokjes, voedselbakjes, bekers en tassen. In de andere gevallen is de uitdaging groter om ze niet te kopen. Deze top-10 kan je bewust maken van de producten met de meeste impact op het milieu.

Terwijl wereldwijd de druk groeit om minder plastic te gebruiken, plant de olie-industrie in 2020 voor 400 miljard dollar aan investeringen om de productie op te krikken.

Hoe groot is het probleem

Hoe groot het probleem is, is hier onder te zien.

The huge mass of plastic waste floating in the Caribbean

Plastic SEAS from Jeneene Chatowsky on Vimeo.

De feiten

Het aantal kunststoffen zou terug moeten van vele duizenden varianten naar rond de 100.

Een handige infographic van het probleem is te zien door op het onderstaande plaatje te klikken. 

plasticinfo

In 2016 stelde Daniel Cressey in een artikel in Nature dat van de 300 miljoen ton geproduceerd plastic jaarlijks ongeveer 1,4 tot 2,5 procent in de oceanen belandt: 4,2 tot 7,5 miljoen ton. Dat is vergelijkbaar met het gewicht van een miljoen olifanten dat jaarlijks wordt toegevoegd aan de reeds 86 miljoen ton die zich al in de oceanen, in de kustgebieden en op de stranden bevindt. In datzelfde jaar waarschuwde de Ellen MacArthur Foundation in een rapport dat in 2050 het gewicht aan plastic in de oceanen dat van het gewicht aan vissen overstijgt als we op deze weg doorgaan. 

We maken in 2020 per jaar 350 miljoen ton plastic. Het komt voor 99 % uit fossiele delfstoffen. Tussen 1950 en 2015 is er 8.300 miljoen ton plastic gemaakt waarvan 2/3e zich nog steeds op aarde bevindt. Ieder jaar belandt 8 miljoen ton macroplastics en 1,5 miljoen microplastics < 5mm in de wereldzeeen 20 % daarvan is visgerei en materiaal van schepen. 80 % komt uit rivieren, riolen en andere lozingen. Men schat dat de schade aan visserij e.d. 13 miljard per jaar is. 

Volgens de OECD stijgt het wereldwijde plasticgebruik van 460 miljoen ton in 2019 naar 1.231 miljoen ton in 2060. Daarvan komt nu 140 miljoen ton in het milieu terecht en straks 493 miljoen ton. In Nederland wordt ongeveer de helft van alle plastic flessen en verpakkingen gerecycled. Wereldwijd wordt 14 procent gescheiden en 5 procent gerecycled. (2024)

ASN Bank schat dat de schade van plasticafval aan ecosystemen uitkomt op circa $ 75 miljard, waarvan $ 13 miljard schade per jaar aan zee-ecosystemen. Denk aan: verliezen door visserij en toerisme en kosten voor de schoonmaak van stranden. Daarnaast belandt (micro)plastic bijvoorbeeld via vissen weer in de voedselketen. Zo vormt het materiaal naast een milieuprobleem ook een mogelijk risico voor de volksgezondheid. 

6 procent van het wereldwijde oliegebruik in 2014 op rekening kwam van plasticproductie. De verwachting is dat het percentage in 2050 uitkomt op 20 procent.

De wereldbevolking gebruikt tussen de 500 miljard en 1,2 triljoen plastic tasjes per jaar. Plastic zorgt voor veel milieuoverlast.We zijn de plastic age aan het creeeren. Er wordt per jaar evenveel plastic gemaakt als het gewicht van alle mensen bij elkaar. Maar 5 % wordt gerecycled in de V.S. en minder dan 20 % in Europa. In Nederland wordt maar 19 procent van het ingezamelde plastic daadwerkelijk wordt hergebruikt in volwaardige producten. De verscheidenheid aan kunststof is zo groot, dat er niks anders op zit dan alle soorten, kleuren en kwaliteiten te mengen tot een goedkoop zwart plastic dat alleen dient voor bloempotten en bermpaaltjes. En de rest wordt gewoon opgeslagen.

We produceren al evenveel dat we er de aarde mee in kunnen pakken, Als het zo door gaat kunnen we dat in 2050 6 keer doen. Men verwacht dat onze wereldwijde plasticproductie in nog geen dertig jaar verdrievoudigt naar de verwachte 1 miljard ton. In 2050 zit meer plastic in de oceanen dan vis.

Zo blijkt dat wanneer plastic eenmaal in een koraalrif terecht is gekomen, de kans op ziekte stijgt van 4 procent naar 89 procent. De wetenschappers denken dat er op dit moment zo’n 11,1 miljard plasticdeeltjes verstrikt zijn geraakt in de riffen van de Grote Oceaan en Azië. Dit zal waarschijnlijk de komende zeven jaar ook nog eens met veertig procent toenemen.

Wie draagt er het meest bij ?

wieplasticsoep

 

Het wedstrijdteam ‘Turn the tide on plastic’ verzamelde de data voor het wetenschappelijk onderzoek tijdens de eerste etappe tussen Lissabon en Alicante van de Volvo Ocean Race. De onderzoekers concludeerden op basis van de monsters, dat in elke vierkante meter van het water zich meer dan drie miljoen microplastic deeltjes bevinden.

Microplastics

Men begint wasmachines te ontwikkelen met een filter om microplastics tegen te houden (2023)

Microplastics zijn niet met het blote oog waarneembaar en doen er duizenden jaren over om af te breken. Volgens schattingen komt er jaarlijks 8 miljoen ton plastic, waaronder microplastics, via rivieren in de oceaan terecht. 

De eerste bevindingen tonen aan dat het peil van microplastic in de wateren substantieel hoger is dan aanvankelijk verwacht.

94 % van de vogels heeft plastic in de maag. Afhankelijk van de wind heb je soms standen vol plastic.

Afbreken duurt honderden jaren. Het creeert op de oceanen een plastic soep.

Microplastics (deeltjes < 5 mm) zijn overal. Microplastics kunnen het functioneren verstoren van lichaamscellen, in de darmwand, de longen en zelfs in de placenta en bloedbanen in onze hersenen. Aanvullend en sluitend onderzoek moet echter uitwijzen hoe groot die schade kan zijn, zeker op langere termijn.  

Ze komen vrij tijdens de productie, bij recycling en aan het einde van het gebruik.

Het meeste komt uit autobanden, verpakkingen en het gebruik van plastic in de landbouw, met name folies.
Er kan flink worden verminderd door een slimmer en minder gebruik van plastic, betere banden en een afvangsysteem, beter recyclen en andere soorten plastic kiezen. Supermarkten verkopen steeds meer verpakkingsvrije producten.

Banden zullen altijd slijten maar met een betere materiaalkeuze neemt de slijtage,en dus de uitstoot van microplastics, met 80 procent af. Als de uitstoot tijdens het rijden ook nog eens voor ruim de helft wordt afgevangen - met een soort stofzuigertje of opvangbakje - levert dat een gecombineerde aanname op van 96 procent minder emissies aan microplastics.

Betere technologieën kunnen ervoor zorgen dat er 90 procent minder aan microplastics vrijkomen tijdens recycling. Ook het gebruik van plastics die minder microplastics afgeven, helpt enorm.

Het heffen van statiegeld op kleine plastic flessen gaf 70 procent minder zwerfvuil van deze flesjes.

Daaruit blijkt dat minder gebruik, een slimmere materiaalkeuze, statiegeld op plastic en recycling werken het beste. Als alle regels worden ingevoerd kunnen we volgens TNO de vorming van microplastics terugdringen met 37 procent in 2030, en 70 procent in 2050.

Plastic in oceanen 

Onderzoek in 2018 van wetenschappers verbonden aan de Ocean Cleanup laat zien dat er 16 keer zoveel plastic in de Grote Oceaan is dan werd aangenomen. De vervuiling in de oceaan neemt daarbij exponentieel toe.

In totaal drijven er 1,8 biljoen stukjes plastic met een totaal gewicht van 80.000 ton in de Grote Oceaan. De onderzoekers waren verrast door de hoeveelheid van grote plastic objecten, die ze tegenkwamen. “We dachten altijd dat het meeste afval uit kleine fragmenten bestaat maar deze nieuwe analyse werpt nieuw licht op de omvang van het afval”, aldus Julia Reisser, hoofd wetenschapper van de expedities.

Het plastic hoopt zich op in de oceanen door de golfstroom. Waar is hier onder te zien.

Platsic soup
Er worden allerhande modellen gemaakt om te achterhalen waar de plastic terecht komt in de oceaan. Zie hier.

Er drijft ca. 100 miljard kilo aan plastic afval in de oceanen. Door zonlicht, verwering en golfslag valt het uit elkaar ik kleinere deeltjes. Hierdoor worden de wereldzeeen een plastic soep. Het dringt de voedselketen binnen en komt uiteindelijk weer terug bij de mens. Per jaar komt 5-12,7 miljoen ton plastic in het zeewater. Als er niets gebeurt is dat in 2055 het dubbele. Het concentreert zich in vijf enorm grote drijvende vuilnesbelten, twee in de Atlantische, twee in de Stille en één in de Indische oceaan.   

In L.A. worden geen plastic zakjes meer gebruikt. Dat scheelt 2,3 miljard zakjes. Om dat op te ruimen kost -als we 5000 schepen inzetten- nog steeds 500 jaar.  We hebben het probleem in 50 jaar veroorzaakt. Iedere 5 minuten worden in Amerika 2 miljoen flesjes verbruikt.

Onder andere walvissen, zeevogels, vissen en schelpdieren verwarren plastic voor voedsel on ondervinden daar de gevolgen van.
Plankton, dat aan de basis van de voedselketen staat, neemt plastic op.

In 2019 deden onderzoekers onthutsende bevindingen over plastic in zeevogels. De kans dat een zeevogel komt te overlijden na het inslikken van slechts een enkel stuk plastic neemt met 20% toe. Bij negen stuks loopt dit percentage op tot 50% en bij 93 stuks zelfs tot de volledige 100%. De belangrijkste doodsoorzaak was volgens de onderzoekers de blokkering van het maagdarmkanaal, gevolgd door infecties en andere complicaties in het spijsverteringsstelsel.

Het lijkt erop dat harde plastic stukjes makkelijker door de darmen bewegen, terwijl zachte kunststoffen waarschijnlijk worden samengeperst en fatale ophopingen vormen. Zo is de kans dat een zeevogel stikt in een zacht stukje plastic 32 keer groter dan bij de inname van hardere kunststoffen.

Maar veruit de meeste zeevogels stikken in ballonnen. Zo kwamen de onderzoekers erachter dat bijna één op de vijf zeevogels die een ballon of een stukje ballon in zijn maag had hieraan overleed. Hoewel zacht plastic slechts 5% van het ingeslikte afval vertegenwoordigt, is dit wel verantwoordelijk voor meer dan 40% van de sterfgevallen. Maar alle plastic kan dodelijk kan zijn voor zeevogels. Als we willen voorkomen dat er meer zeevogels sterven door plastic, moeten we dit afval in hun leefomgeving opruimen.

Nanoplastics verplaatsen zich door de voedselketen en hebben effecten hebben op de dieren die bovenaan de keten staan.
In 63% van de garnalen in de Noordzee worden microplastics aangetroffen.
Japanse oesters filteren microplastics uit het water met als gevolg voortplantingsproblemen en mismaakte nakomelingen.
De inname van polyvinylchloride (PVC) beschadigt de darmen van zeebaarzen.

Microplastics veroorzaken onder laboratoriumomstandigheden in de levers van vissen kanker.
Een kwart van de vis die op de vismarkt wordt verkocht voor consumptie heeft plastic in het verteringssysteem.

Walvissen beginnen te verhongeren door al het plastic in hun maag. Zie hier

Doordat vissen en vogels plastic eten dringen alle toxische stoffen uit en aan het plastic de voedselketen binnen.
80% van wat er in oceanen aan plastic drijft is afkomstig van zwerfafval.

Positieve punten van plastic zijn:

- Goedkoop in vergelijking met andere materialen
- Licht
- Makkelijk op te tillen
- Makkelijk schoon te maken
- Geen last van de zon
- Makkelijk te kleuren

Alternatieven zijn meestal duurder. We krijgen het binnen door te drinken, ten of in te ademen. Het effect er van is nog niet goed bekend maar de zorg zit hem meer in de toevoegingen voor
- kleur
- flexibiliteit
- stevigheid
- smelttemperatuur
- UV-resistentie

Feiten in Nederland

Elk jaar gebruiken we in Nederland zo’n drie miljard plastic tasjes. Ze scoren hoog op de ranglijst van meest gevonden zwerfvuil. Het kabinet heeft het gratis verstrekken van de tasjes daarom in de ban gedaan. Hiermee wil het zwerfvuil op straat en in zee tegengaan en verspilling van grondstoffen voorkomen. Iedere Nederlander opent gemiddeld zeven verpakkingen per dag. Van alle plastic verpakkingen waarop geen statiegeld zit, belandt tweederde ongescheiden bij het restafval. In totaal produceren we bijna 490 kilo afval per persoon per jaar.

Plastic soep bedreigt ook rivieroevers Maas en Waal

Gemiddeld ligt er op 100 meter rivieroever 224 stuks afval. Er zijn plekken langs de Waal waar zelfs 556 stuks zijn verzameld. In de top-15 van soorten afval staat ondefinieerbaar plastic afval op de eerste plek. Verpakking van snoep, snacks, chips en lolliestokjes staan op plek 2. Drankblikjes en plastic drankverpakkingen staan op 3 en 4.

Men schat dat er in 2050 1.640.000.000 kg plastic wordt afgedankt in Nederland en dat kan voor 87 % gerecycled worden. In 2020 lag dat op 32 % en maar 15 % wordt hoogwaardig gerecyceld.  Dat kan beter door te kijken naar
ontwerp-productie-toepassing-sortering-recyclingtechniek-hergebruik.
De verborgen kosten moeten worden doorgerekend (true pricing) door de overheid en moet circulaire plastics stimuleren. 
De consument moet haar stem laten horen. 
Producenten moeten verantwoordelijk worden voor het plastic dat ze produceren. 

Feiten in Europa

In Europa worden per jaar 100 miljard plastic zakjes verbruikt. 92 % wordt ingezameld. Zo'n 8 miljard zakjes blijven achter in het milieu -> zwerfvuil in de rivieren -> zeeen oceanen. 

We moeten in Europa minimaal 80 % terug in gebruik. De Nederlanders verbruiken 71 zakjes per jaar, de Denen 4 maar in Zuidelijke landen honderderden.

Alleen in Nederland worden er jaarlijks al 900 miljoen plastic flesjes weggegooid.

Vanaf het moment dat plastic serieus in productie werd genomen, in de jaren 50, is er 8 miljard ton uit de fabrieken gekomen. Dat is een 8 met 12 nullen. 822.000 Eiffeltorens zwaar Daarvan is vervolgens 6 miljard ton na gebruik (vaak maar één keer) weer weggegooid.Dat komt op vuilnisbelten terecht, maar ook in het milieu: gewoon op straat, in de berm naast een stoplicht, in het riool en ook in slootjes, rivieren, zeeën en oceanen. Het zijn cijfers om een beetje misselijk van te worden.Slechts 9 procent is gerecycled

Als je op de stranden gaat kijken is 80 tot 85 procent van het afval (in elk geval in Europa) van plastic is. Volgens een globale berekening kost het opruimen daarvan de Europese economie elk jaar tussen de 259 en 695 miljoen euro. Maar dat is nog niet het ergste, zeggen ze in Brussel. Wat veel erger is, is dat een plastic zakje bijvoorbeeld gemiddeld maar 15 minuten wordt gebruikt, maar dat het wel 1000 jaar kan duren voordat het is afgebroken. Weg met die troep, dus.

Soms is plastic nodig bijvoorbeeld voor het vers houden van producten. Maar als plastic maar één keer wordt gebruikt is het ziek. Het verandert onze oceanen in een vuilnisbak. 85 procent van alle afval in zee is plastic. De helft daarvan is wegwerpmateriaal, een kwart zijn visnetten. Elk jaar komt er in Europese wateren 15.600 tot wegwerpplastic bij. En ongeveer nog 135.000 ton ander plastic. Als we niks doen, hebben we in 2050 meer plastic dan vis in onze zeeën.

Voor de flesjes geldt dat die in de toekomst voor zeker 25 procent uit hergebruikt materiaal moeten bestaan. Veel fabrikanten hebben hiervoor hun medewerking al toegezegd. Wat de sigarettenfilters betreft, moet de helft in 2025 vervangen zijn door milieuvriendelijk materiaal, en 80 procent in 2030. De bedoeling is dat uiteindelijk alle filters worden vervangen.

Het verbod zal op zijn snelst in 2021 van kracht worden.
plastic

Hoe giftig is plastic ?

Hoe giftig plastic mogelijk is staat hier

Sinds eind vorige eeuw stapelen de aanwijzingen zich op dat er serieuze gezondheidsrisico’s kleven aan plastic: van een sterk verhoogde kans op kanker, hormoonverstoringen, geboorteafwijkingen, obesitas tot een falend immuunsysteem. Zo zijn er aanwijzingen dat plastic nanodeeltjes celmembranen passeren.

Plastic in ons lichaam kan van verschillende bronnen afkomstig zijn. We kunnen ze inslikken als plastic microbeads in bijvoorbeeld tandpasta, maar ook door de consumptie van vis en zeevruchten. Verder kunnen we de micro- en nanoplastics inademen die in de lucht zweven.

In pvc, polystyreen en polycarbonaat zit BPA. BPA is een bekende hormoonverstoorder die een trits van ziekten en afwijkingen kan veroorzaken. Als gevolg komen er steeds meer plastic producten die BPA-vrij zijn. Maar zijn ze daarmee veilig?

Basisproducten waar de plastics uit worden vervaardigd zijn meestal niet de schuldige substanties. Waar het om gaat zijn de toegevoegde hulpstoffen, de geheime recepturen van de fabrikanten. Een gemiddelde plastic bevat een stuk of 30 chemicaliën. Producten die uit verschillende plastic elementen bestaan kunnen wel meer dan 100 chemische stoffen bevatten.

Ook de plastics die worden gebruikt bij levensmiddelen. Al vijf jaar oud onderzoek van de Universiteit van Texas  laat zien dat er chemicaliën lekken uit bijna alle soorten plastic. Ook die vrij zijn van BPA. Sommige BPA-vrije varianten lekken zelfs meer dan gemiddeld.

Dat zelfde geldt ook voor plastics die worden gemaakt van natuurlijke grondstoffen, de zogenaamde bioplastics. Het enige bio daaraan is de herkomst van de elementaire grondstof, die een fossiele vervangt. Maar het proces daarna is het zelfde, en de toegevoegde stoffen vaak even gevaarlijk dan in de reguliere producten. Bij BPA vrije plastics zie je BPA-vervangers die nog erger zijn dan de stof waarvoor ze een veilig alternatief moeten bieden.

En dan de praktijk. De meeste plastics lekken al hormoonverstoorders onder normale omstandigheden. Maar wat je vooral wil weten is wat er onder stress gebeurt. Als plastics warm worden (in de magnetron of de vaatwasser), op juist koud (in de diepvries). Als ze beschadigd worden door krassen, schuren, of door zuren in producten. Wat je zou verwachten gebeurt dan ook: het lekken wordt erger. Maar onder die omstandigheden worden de materialen zelden of nooit getest. En over de lange-termijn effecten weten we eigenlijk nog nauwelijks iets.

Bestaat er dan wel veilig plastic? PlastiPure werkt aan plastic dat volledig vrij is van hormoonverstoorders. Zij brachten de hele productieketen van plastic in beeld en verwijderden daaruit alle verdachte stoffen. Zo maakten ze een waterfles die als EA (Estrogenic active = hormoonverstorend) vrij wordt gelabeld.

Het Europees Parlement heeft inmiddels een motie gesteund om het gebruik van hormoonverstorende stoffen te verbieden. Maar het is de Europese Commissie die uiteindelijk actie moet ondernemen. Ondertussen houden alle Europese landen hun eigen regeltjes en zijn we nog steeds niet veel verder dan vijf jaar geleden.

Sporen van giftige stoffen in plastics

74 procent van monsters van verschillende platsic verpakkingen bevatte minstens één component bevat die negatieve gevolgen heeft voor de gezondheid, zoals toxiciteit (62 procent), schade aan de cellen (32 procent) of verstoring van het hormoonstelsel (39 procent).

Vooral plastics van het type PVC en PUR bevatten erg veel chemicaliën, terwijl de resultaten voor PET doorgaans minder alarmerend zijn. Men was verrast door het enorme aantal chemicaliën dat ze aantroffen,  meer dan 1.400 en sommige individuele producten bevatten er meer dan honderd.

Van die 1.400 stoffen konden de wetenschappers er maar 260 identificeren. Dat betekent dus dat 80 procent van de chemicaliën onbekend zijn en dus weet men daarvan niet of ze veilig zijn. Bioplastics scoren niet beter dan de andere plastics. Producenten van plastic zouden wettelijk verplicht moeten zijn om transparant te zijn over de ingrediënten die ze gebruiken, en moeten de veiligheid van hun producten kunnen garanderen.

Malafide fabrikanten

Grote fabrikanten van kunststoffen maken welbewust het recyclen van plasticafval moeilijk. Om de eigen omzet te beschermen worden bestanddelen aan plastic toegevoegd die een kwalitatief gelijkwaardig tweede leven zo goed als onmogelijk maken. Men voegt stoffen aan plastic toe waardoor het degradeert en dus minder goed te recyclen is. De kunststofindustrie gebruikt nu veel additieven die schadelijk zijn voor recycling. Plastics met antioxidanten die verkleuren wanneer ze opnieuw verhit worden, soms tot wel 90 procent van het aanbod. Producenten weten dan zeker dat deze plastics niet goed recyclebaar zijn.

trshurhunt
Schildpad en plastic

Poolijs dat smelt als gevolg van de klimaatverandering kan meer dan een biljoen plastic deeltjes in de oceaan brengen in de komende tien jaar. Dat plastic vormt mogelijk een grote bedreiging voor het zeeleven.

Microplastics

Mensen ‘consumeren’ jaarlijks tussen tussen 70.000 en 120.000 stukjes microplastic per jaar.

Het rapport Global Warming Releases Microplastic Legacy Frozen in Arctic Sea Ice meldt dat ijs op sommige afgelegen locaties minstens twee keer zoveel plastic bevat als vervuild oppervlaktewater zoals de Garbage Patch (drijvende vuilnisbelt of plastic soep) in de Grote Oceaan – een gebied met plastic afval dat naar schatting groter is dan de Amerikaanse staat Texas.

Onderzoekers achter het rapport dat vorige week is gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Earth’s Future, zeggen dat ze bij toeval ongebruikelijk hoge concentraties plastic aantroffen tijdens een studie naar sedimenten in ijs. De onderzoekers zijn verbonden aan Darthmouth College in New Hampshire.

Veel wetenschappers en activisten hebben alarm geslagen over de plasticvervuiling in de oceanen. In de film Midway laat documentairemaker Chris Jordan zien hoe tientallen jonge albatrossen in de noordelijke Grote Oceaan doodgaan aan het plastic in hun maag, vermoedelijk afkomstig uit de ‘Garbage Patch’. Midway is een van de meest afgelegen eilanden op aarde. Dramatisch filmje hierover staat hier.

Door de opwarming van de aarde zullen de nog hogere concentraties plastic in het poolijs waarschijnlijk in de oceaan, en dus in de voedselketen, terechtkomen, staat in het rapport. “We begrijpen de milieugevolgen van microplastics nog niet helemaal, maar het is wel duidelijk dat veel zeedieren ze binnenkrijgen, inclusief commercieel aantrekkelijke soorten”, schrijven de onderzoekers.

De term ‘microplastics’ verwijst naar kleine deeltjes die ontstaan als plastic uiteenvalt, maar niet biologisch afbreekt. Deze microplastics worden in steeds hogere concentraties aangetroffen in oppervlaktewater en bij kustlijnen in de wereld.

De milieukosten van plastic dat bedrijven gebruiken bij de productie van consumentenproducten, lopen op tot naar schatting 75 miljard dollar (55 miljard euro) per jaar. Dat blijkt uit onderzoek van de Verenigde Naties (VN) in 2014.

De schatting is gebaseerd op alle kosten, van de uitstoot van CO2 als gevolg van de productie van plastic tot de eventuele impact van afval op ecosystemen – vooral in de oceanen.
Meegerekend zijn ook de kosten van verloren materiaal, als plastic dat gerecycleerd had kunnen worden, wordt weggegooid. Jaarlijks wordt wereldwijd zo’n 280 miljoen ton plastic geproduceerd. Veel afvalplastic komt in de oceanen terecht, waar het grote schade veroorzaakt aan ecosystemen en voedselketens.

Het plastic is afkomstig van verschillende producten, variërend van microbolletjes uit cosmetica tot halfsynthetische vezels zoals viscose en grotere, weggegooide plastic voorwerpen. Het plastic bereikt de zee via riolen, rivieren en afvaldumping langs de kust of op zee. De onderzoekers zeggen in het rapport dat het poolijs zulke hoge concentraties plastic bevat vanwege de manier waarop zee-ijs gevormd wordt. Het concentreert deeltjes uit omliggende wateren die in het ijs blijven tot het smelt.

De wereldwijde plasticindustrie, met een jaarlijkse omzet van ongeveer 750 miljard dollar, moet toch zeker een paar honderd miljoen dollar kunnen missen om de rotzooi te helpen opruimen die ze zelf hebben veroorzaakt.

De minuscule plastic korreltjes (microbeads) in o.a. tandpasta en scrubs leveren een grote bijdrage aan de plasticsoep. Wetenschappers hebben een biologisch afbreekbaar, hernieuwbaar alternatief ontwikkeld voor de plastic microbeads. Deze bolletjes zijn gemaakt van cellulose, het hoofdbestanddeel van hout en papier.
Laten we hopen dat die snel ingevoerd worden. De cellulosebolletjes kunnen geproduceerd worden door vloeibaar cellulose door kleine gaatjes in een membraan te drukken. Daardoor worden kleine druppeltjes gevormd die na stollen bolletjes worden. De cellulosebolletjes zijn robuust genoeg om in tact te blijven tijdens een douchebeurt, maar kunnen in een rioolwaterzuivering of het milieur gemakkelijk worden afgebroken.

De vervuiling van microplastics door kledingvezels is nog vele malen groter. Zo blijkt dat maar liefst 34,8% van de primaire microplastics na het wassen van synthetische kleding in ons milieu terechtkomt en uiteindelijk belanden deze microvezels weer op ons bord. Het gebruik van synthetische vezels is tussen 1992 en 2010 met 79,3% is gestegen.
Er worden vezels teruggevonden in plankton, in zowel gekweekte als wilde mosselen, in zeezout en zelfs in honing. Het aantal diersoorten dat hinder heeft van plastic ligt in 2017 op 1220 en blijft stijgen en de effecten zijn legio: van verslechterde conditie, inwendige verwondingen tot verhongering en uitdroging.

De opname door organismen van chemische stoffen die aan plastic zitten valt vaak mee. Zie hier.

Filters op wasmachines (Mimbly)

We zullen via filters die microplastics moeten wegvangen uit het afvalwater van onze wasmachines, want met het draaien van één wasje kunnen er wel 700 duizend microplastics vrijkomen in het water. Dat water belandt in de zuiveringsinstallaties en uiteindelijk in de oceanen. Met haar bedrijf Mimbly ontwierp Palmgren de Mimbox: een apparaat dat je kunt aansluiten op iedere wasmashine. Het vangt microplastics op die vrijkomen bij iedere wasbeurt. En dat niet alleen; de Mimbox vermindert tot 70 procent van het watergebruik door het gebruikte water te filteren en te recyclen. (2021)

We moeten ook geen producten meer kopen waar microplastics in voorkomen. Daar is een app voor.
Zoals hier onder te zien is, krijgen we uiteindelijk zelf de rekening gepresenteerd.

beatthemircobead
microbead

Kijk op de app Beat the Microbead welke verzorgingsproducten miniscule plastic korreltjes bevatten. Behalve microbeads bevat veel cosmetica nog andere microplastics. Doe de badkamercheck en onderzoek de etiketten op Polyethylene (PE), Polypropylene (PP), Polyethylene terephtalate (PET), Polymethyl methacrylate (PMMA) en nylon12. Producten met het relatief nieuwe Look for the Zero-logo zijn 100% plasticvrij.

Plastic smog 

Vezels die je inademt. Het regent ook hele kleine deeltjes plastic uit de lucht. Die deeltjes nanodeeltjes gaan op reis door het lichaam. De gevaren moeten nog onderzocht worden. 

plastic op bali
Plastic op strand in Bali  Hoe erg het daar is en hoe men daar spreekt over de noodtoestand en het plasticseizoen is hier te lezen.
Uit de Volkskrant van 10-1-2018