E-Learning

Afval en zwerfvuil en afval op school. 

Van Afval Naar Grondstof is het doel. Dit wordt VANG genoemd.

M.b.t. afval op school zouden we de ketens moeten sluiten en stimuleren om meer afval te scheiden
Bij huishoudens is het doel: van 250 kg naar 100 kg restafval per inwoner per jaar in 2020. Dat zouden scholen ook na moeten streven.
Afval scheiden moet de norm zijn; afval is grondstof, altijd en overal.
Eigenlijk zou men afval van scholen moeten beschouwen als huishoudelijk afval en niet als bedrijfsafval. De gemeenteraad kan daar ontheffing voor verlenen. Daar staat tegenover dat ROC's gezamenlijk aanbesteden en werken met grote inzamelcontracten.

Afvalscheiding met gekleurde bakken (Bron links: Wellant College, rechts: Volvanvoeding.nl)

Mindmap over afval op school.

Verschillende typen afvalbakken.

Filmpje over een afvalproject op het Koning Willem I College in 2020

Als wordt gedaan aan nascheiding moet je dat goed communiceren aan je studenten / docenten. Een mooi voorbeeld komt uit Friesland.

Door nascheiding van schoolafval halen ze meer plastic uit het afval, wordt bijna 60% hergebruikt en kan overgebleven restafval zonder recyclebare delen verbrand worden tot groene stroom. Van het organische restafval produceren ze in Heerenveen weer groengas. Al onze voertuigen rijden zo fossielvrij op groengas. Zo willen we samen actief kringlopen sluiten.

Ze hebben daar een speciale Virtual Reality Waste Experience gemaakt met een 360 graden belevenis van de spectaculaire reis van het schoolafval. Veel studenten en medewerkers waren nieuwsgierig en kwamen langs voor de virtuele rondleiding. 

Men moet komen tot
- Gedragsverandering bij diverse leeftijden
- Enthousiasme van scholen: zowel de directeur als de conciërges en docenten
- Interne logistiek: wel of géén bakken in de klas? Wie leegt de bakken? Teveel bakken?
- Kostenplaatje: mag het eventueel duurder worden, wat is de mogelijke besparing?
- Inzet van perscontainers door school en/of gemeente
- Educatiemateriaal
- Een schone school is ook al iets waard (incl. geen zwerfafval)

Greendeal / subsidie vanuit Rijksoverheid mét voorwaarden en/of financiële beloning is mogelijk.

Goede info is te vinden op vangbuitenshuis

Landelijke pictogrammen kan je hier gratis downloaden 

Een wegwijzer afvalvrij kantoor  is hier te bekijken.

 
Hoe krijgen we vogels zo ver dat ze hun troep opruimen ?

Er bestaat een project afvalvrije scholen.

Daar is met sorteeranalyses bekeken waar het afval uit bestaat en wat de mogelijkheden zijn om afval te scheiden. Wat zijn de eerste en vervolgstappen die de scholen gaan zetten? Per school is er gekeken naar de kansen, obstakels en oplossingen. Ook kreeg elke school lessen over (zwerf)afval aangeboden.

Oplossingsrichtingen

Kies voor aparte inzameling van grote stromen als papier, PMD (of plastic) en GF(T) mede dankzij ambitieuze, gedreven medewerkers van de school en goede relaties met hun afvalinzamelaar (die ertoe in staat is om de stromen ook te verwerken).

In de school: Een milieustraat in de klas, op de gang of in de aula. Verschillende bakken zo dicht mogelijk bij de ‘bron’. 
Een tegenargument is de geuroverlast die kan ontstaan, zeker als het warmer wordt in het lokaal of gebouw.

Nabij de school: centraal inzamelpunt maken voor scholen en andere maatschappelijke organisaties

Het is voor scholen aantrekkelijk om het afval niet te lang vast te houden in het gebouw (denk aan geuroverlast). Ondergrondse containers, deels bedoeld voor het plastic afval dat vrijkomt tijdens pauzes (afkomstig van supermarkten, snackbars, etc.) kunnen een uitkomst zijn.

Zelf als school verwerken van je afval. B.v. eigen groenafval composteren. Of je maakt een “lab” waarin plastic kan worden gerecycled of verwerkt in nieuwe producten (wellicht zelfs de nieuwe afvalbakken) voor de school waar leerlingen bij worden betrokken.
Op die manier wordt zichtbaar wat je allemaal met afval kunt doen. Hier is een link te leggen met educatie.

Samenwerking en gesprekken met de afvalinzamelaar

Meer inspraak bij de inrichting en het ontwerp van hun inzamelsysteem (van meedenken tot bevragen op innovatiekansen en eisen stellen in de aanbesteding).

Financiering kan vanuit de school zelf door te zoeken naar cofinanciering tussen gemeente, afvalinzamelaar, school en andere gebruikers van een mogelijk gezamenlijke milieustraat. Ook kan je denken aan gezamenlijke monitoring, afstemming over de momenten van inzameling of het organiseren van een werkbezoek aan de inzamelaar met leerlingen. 

Procesinstrumenten, zoals het ondertekenen van een intentieverklaring, kan helpen.

Participatie van de leerling

Betrek de studenten. Denk daarbij aan een inhoudelijke relatie met het lesprogramma, het teruggeven van besparingen aan de leerlingen, het laten ontwerpen van afvalbakken, etc.

De overtuiging is dat studenten ook beter met hun afval zullen omgaan als zij meer ‘eigenaar’ zijn van het systeem.

Verbreden door een link te leggen met 1) zwerfafval,2) duurzaamheid en 3) de omgeving

Eén persoon projectleider voor afvalbeleid op school (waarschijnlijk de conciërge of facilitair manager) is aan te raden.
Deze persoon zou in ieder geval los moeten staan van het onderwijsprogramma. 
De projectleider zou in verbinding moeten staan met het bestuur

Tracht verbindingen te maken met het onderwijsprogramma. Het organiseren van een werkbezoek of het maken van
een filmpje passen goed. Tegelijkertijd is er een verbinding nodig richting de schoonmaakdienst.
 
Zwerfvuil

Ga in gesprek met ondernemers/supermarkten uit de buurt (vaak zijn die welwillend om mee te denken samen met leerlingen over het beperken van verpakkingsafval) en omwonenden (vaak georganiseerd in buurtverenigingen) die last ervaren van o.a. zwerfafval.

De Stichting Nederland Schoon is ism psychologe Kisten Ruitenburg gekomen tot aanbevelingen om zwerfvuil op schoon te verminderen. Het werkt echt !

Het is mooi te zien op het onderstaande filmpje:

 

 Op het Koning Willem I College hebben ze een wedstrijd georganiseerd m.b.t. de mooiste filmpjes die gaan over "Hoezo Afval in de Bak Moeilijk" ?  

 



Via

Het least effort principle
Injunctive norm activing  
Prompting
Routing
Visuele clues
Sociale identiteit
Implementatie intentie
Sociale bewijskracht

en

Meer over al deze zaken staat hier op de webstie van www.nederlandschoon.nl

Wat te doen aan PETflessen?


De recyclemachine                                  De PETman

Hoe zorgen we ervoor dat:
Studenten PET flessen apart inleveren, zonder vervuiling
De PET stroom hoogwaardig gerecycled wordt
Studenten bewust worden van het milieuvoordeel van recycling

Hoe werkt het:

Geen heffing op aankoop PET fles.
Bij inleveren fles worden punten gespaard ter waarde van € 0,10 per fles.
Duurzame vervolgaankopen en/of aanbiedingen van externe aanbieders (bioscoop, culturele instellingen e.d.) kunnen de beloning nog groter maken.

De student levert PET fles in bij de kassa
Kassamedewerker deponeert fles in de PET man
Kassamedewerker geeft student korting of stempel waarmee gespaard kan worden en kans gemaakt wordt op extra’s.

Het geeft
100% inzameling PET flessen
Schone PET stroom, hoogwaardige PET recycling en lage footprint
Awareness onder studenten over meerwaarde scheiden en recycling

Kosten worden betaald door Cateraar, de school en Coca Cola
Geld word bespaard op afvoeren afval.
Afval gaat via ecosmart/renewi naar opkoper die producten maakt. Deze word binnenkort overgenomen door coca cola zodat er nieuwe petflessen gemaakt van kunnen worden
Pet mannen en machines zijn te huur bij Tomra.

Maxim, Roan, en Luuk van het KWIC naar een onderzoek bij Avans 's-Hertogenbosch.

Ideeen voor afvalbakken

Op de Hoge school Utrecht heeft men gedacht: je kijkt naar beneden als je afval in een bak gooit, dus communiceer hoe je moet schieden op de grond !

Zij communiceren hoe het afval circulair verwerkt wordt op de onderstaande manier.

Veel meer over afval en onderwijs is te vinden op de onderstaande site

Ideeen van studenten op het KWIC. Bouw een (plexi)glazen huis waar je plastic flesjes in kan verzamelen op een zichtbare manier. De doppen doe je in de ramen (op kleur) en het etiket in de brievenbus en het flesje kan door de schoorsteen het (plexiglazen) huis in. Als dank mag je een keer op een boxbal meppen (afb. 2). Als je rookt kan je de sigaret doen in een design smokey tower (afb. 3) en m.b.t. kauwgom zijn posters ontwikkeld. "Kauwgom is fris in de mond, maar niet op de grond." Je kan ook besparen op veel plastic flesjes en transport als je frisdranktapautomaten gaat gebruiken. In afb. 5 zo'n automaat in de kleuren van het KWIC.

Het hout&meubileringscollege te Amsterdam

Het hout&meubileringscollege te Amsterdam wil met restmaterialen vanalles gaan maken. Met restmaterialen (wat over blijft in uit betonauto's) wordt nu een schoolplein gemaakt waarin opslag van restmaterialen is geintegreerd inn het schoolplein. Studenten nemen van hun stages of van elders allerhande materialen mee waar het college wer mooie dingen van maakt. 

 

Handige links en documenten

 WEBSITES KENNISCENTRA

 TOOLS EN HULPMIDDELEN

• RWS heeft met inhoudelijke partners veel theoretische en praktische tips voor circulair inkopen. https://vangbuitenshuis.nl/publish/pages/164812/factsheet_aan_de_slag_met_circulair_inkopen_def_1.pdf
•
https://vangbuitenshuis.nl/branches-0/onderwijs/nieuws-achtergrond/2019/hogescholen/slag-circulair/

• Een overzicht van afvalbakken voor afvalscheiding geschikt voor scholen
https://www.vang-hha.nl/vaste-onderdelen/zoeken/@191110/productoverzicht/
en voor kantoren
https://vangbuitenshuis.nl/vaste-onderdelen/zoeken/@221080/productoverzicht-afvalbakken-afvalscheiding/

• Pictogramman: helder, duidelijk en eenduidig communiceren over afval scheiden
https://www.afvalcirculair.nl/onderwerpen/afvalscheiding/pictogrammen-0/

• Stappenplan afvalscheidingsgedrag
https://www.afvalcirculair.nl/onderwerpen/afvalscheiding/gedrag/

Stappenplan herkenbare afvalscheiding: https://www.vang-hha.nl/vaste-onderdelen/zoeken/@202210/stappenplan/

• Wegwijzer afvalvrij kantoor, online toolbox
https://www.wegwijzerafvalvrijkantoor.nl/

• Posters voor afvalscheiden kantoren en kantine
https://vangbuitenshuis.nl/nieuws-achtergronden/toolbox-posters/

• Praktijkvoorbeelden op scholen (PO en VO)
https://vangbuitenshuis.nl/branches-0/onderwijs/praktijkvoorbeelden/praktijkvoorbeelden-rij/

https://vangbuitenshuis.nl/vaste-onderdelen/zoeken/@224097/inspiratiegids-afvalvrije-scholen/

• Zero waste expeditie
https://vangbuitenshuis.nl/nieuws-achtergronden/zero-waste-expeditie/

• Zero waste tool cultuur en musea
https://www.zerowasteexpeditie.nl/

• Verminderen PMD bedrijfsafval
https://vangbuitenshuis.nl/vaste-onderdelen/zoeken/@221081/slag-voorkomen-verminderen-pmd-verpakkingsafval/

• Aan de slag met afval op school (PO/VO)
https://vangbuitenshuis.nl/vaste-onderdelen/zoeken/@221244/stappenplan-slag-afval-jouw-school/

• Circulair hotel in de stad
https://vangbuitenshuis.nl/nieuws-achtergronden/2020/koplopergroep-circulaire-hotels-amsterdam/

• Toolkit afvalvrije festivals
https://greenevents.nl/toolkit-afvalvrije-festivals-nu-te-downloaden/

RELEVANTE ONDERZOEKEN
• Benchmarkrapport en ‘best practices’ SustainaBul 2020
https://www.studentenvoormorgen.nl/wp-content/uploads/2020/06/Benchmarkrapport-SustainaBul-2020.pdf

https://www.studentenvoormorgen.nl/wp-content/uploads/2020/05/Best-practices-SustainaBul-2020.pdf

• Onderzoek status afvalscheiding kennisinstellingen 2018 (sust. Motion)
https://vangbuitenshuis.nl/publish/pages/164812/onderzoeksrapport_-_inzicht_afvalmanagement_onderwijsinstellingen_def.pdf

• Onderzoek afval KWD-sector 2016 (Stichting Stimular)
https://vangbuitenshuis.nl/nieuws-achtergronden/onderzoek-afval-kwd-sector/

 OOK NOG GENOEMD IN BIJEENKOMST

• Inspiratiedag bedrijfsafval 6 november
https://vangbuitenshuis.nl/nieuwsbrieven/inspiratiedag-bedrijfsafval-6-11-2020/

• Project van student: platform voor hergebruik materialen (Anneke, HKU)
https://www.utrechtsezaken.nl/verhalen/hkustudente-creeert-platform-voor-hergebruik/